İNSANLAR, HAYVANLAR ve KAHRAMANLAR

KEN PARKER ALTIN SERİ Sayı: 15

İlk Baskı: Eylül 1978

Senaryo: Giancarlo Berardi

Çizimler: Ivo Milazzo

Kapak: Ivo Milazzo

Ken ve Pat, aldıkları sığır sürüsünü Dodge City’den Sioux Falls’taki çiftliklerine götürecek birkaç kovboy bulmaya koyulurlar. Ama biz okuyucular, kendimizi birden western kahramanları (Hero’s Rest Saloon) barında buluruz. İçerde kimler yoktur ki. Kit Carson, Pekos Bill, Tex ve arkadaşları, Zagor, Tom Miks ve daha birçoğu. Hatta kendileri, yani Milazzo ve Berardi bile oradadır. Fumetti dünyasındaki ‘makara’larını izleriz (Son bölümde hepsini detaylıca inceleyeceğiz). Tabii ki o barda Ken’in eleman bulması mümkün değildir. Ama Pat boş durmaz ve üç eleman bulur. Sürü yola çıkar. Yeni bir kovboy da dahil olmuştur ekibe. yol uzun ve tehlikelidir. Yağmur, kızılderililer ve doğa; tehlikeli bir iş. Sürü eve varmıştır ancak Ken için hala yolun sonu değildir. Ayrılık ve yola devam…

Öykü 1874 yılının yaz sonu ile sonbahar başı arasında geçiyor.

Bu kitapta, randevu evlerine neden ‘kırmızı fener’ takıldığını, sığır damgalamanın inceliklerini, ‘Longhorn’ sığırları ile ‘Hareford’ sığırları arasındaki farkları da öğreniyoruz. Birde hatırlarsanız, 9. öykü olan Denizde Av macerasında, üzerinde bazı değişiklikler yapılması için ‘uzun tüfeğini’ tamirciye vermiş idi Ken. Tüfeğini alamadan kaçırılmış ve sonra geri alamamıştı. Bu sayıda değişiklikleri yapılmış olarak ‘Kentucky’sine kavuşuyor.

Ken ve Pat arasındaki dalgalı ama o kadar da şefkatli olan ilişki, hiç bitmeyecek. Ama Ken gitmek zorundadır. O bir yere yerleşecek ruh halinde değildir. Ayrıca, Pat’in hayallerinin gerçekleştiğini görmektedir. Pet güvendedir, Ken gitmelidir.. Milazzo çizgileriyle, ayrılma sahnesini içimize oturtmuştur.

Berardi ve Milazzo bu dörtlü kitap ile, uzun ama çok uzun bir roman yazmış/çizmiştir bize. Rahatlıkla roman diyebiliriz çünkü roman ögelerinin tümü mevcuttur. Belli ki Milazzo, ortadaki iki öyküyü kendi çizmeyerek başlangıç ve sonucun yükünü üstlenmiş, rahatça vakit ayırarak, detaylarla oynayarak, bir psikolog gibi çalışarak, haz ve keyfiyle çizmiş. Gerçek bir başyapıt. Harika öykü, harika çizimler.

”Bu bölüm, bize dört sayı boyunca eşlik eden bir tür ‘ergen olma romanı’ olan Pat’in destanını sonlandırıyor. Başlangıçta onu sadece kurnaz bir küçük kız olarak izledik, ama şimdi yetişkinlerin dünyasına mükemmel bir şekilde uyum sağlamış olarak buluyoruz. Sonunda Ken’in gidişini izlerken onu gözyaşları içinde bırakıyoruz. İkisi arasındaki ilişki, artık alışılagelmiş olan, şefkatli ve suç ortaklığıyla sonuçlanan çekişme modelini takip ediyor. Ken’den ayrılmanın acı dolu anında Pat’i bu kez rahatlatan aşık olduğu çocuk oluyor. Aslında son sayfalar Ken ve Pat arasındaki son diyaloğu aktarıyor: Ivo’nun karakterlerini ‘yüzlerinden konuşturma’ yeteneği sayesinde bu, okuyucu için de gerçek bir duygu anıdır.” (Bu paragraf Alessandro Cigni tarafından yazılmış. Ubc Fumetti’den Alınmıştır)

Klasik bir western olan bu hikayede Kızılderililer eksik olamaz (sayfa 67-73); Ken onlara saygıyla yaklaşır, ancak rastlaşmanın sonucu kanlı olur. Yazarların, Kızılderili sorununu ele alırken amacının vahşi Kızılderililer önyargısından kaçınmak olduğu kesin, ancak gerçekçi bir şekilde ve zıt uçlara kaçmadan bir senaryo yazılacaksa, talepler ve sonuçlar ne olabilirdi ki? Yada kim haklı gibi saçma bir soru olabilir mi?

Ken :
“Beyaz adam yiğit Omaha halkını selamlamaktan mutlu… Beyaz adam barış getiriyor…”

Omaha savaşçısı :
“Barıştan bahsediyorsun ama hayvanlarını topraklarımıza izinsiz soktun!.”

Ken :
“Rüzgardan yada otlardan mı izin alacaktık? Beyaz adam, yiğit Omahaların ortaya çıkmasını bekledi…”

Omaha savaşçısı :
“Sormadan almak Uzun bıçaklıların adetidir!.”

Ken :
“Beyaz adam doğru söylüyor… Kızılderili kardeşlerine armağanlar getirdi…”

Omaha savaşçısı :
“Kardeş mi?.
Yaşam kaynağı olan bizon elinden alınan ve karşılığında sıskası çıkmış garip hayvanlar verilen halka kardeş denebilir mi?.
Hayır… Bence denmez…”

KAHRAMANLAR SALONU

Öykümüz; Ken’in ‘Hero’s Rest Saloon’a girişi ile başka bir havaya dönüşür. ‘Western Yıldızları Geçidi’. Burada enteresan olan yazar ve çizerimizin de kendini olaya sokup, kendi vinyetlerini çizip, kendileriyle de dalga geçmeleri. Bu durumda bize düşen ise araştırıp, taraştırıp kim kimmiş, mevzusu neymiş bulmak. Buyurunuz…

Patron Sergio Bonelli ve Decio Canzio.

Patron Bonelli neden bıyıklı belli değil? Bir gönderme mi var? Canzio, uzun süre Bonelli Editore’nin genel müdürlüğünü yaptı. Ayrıca çizgiroman senaryoları yazdı. 2013 yılında vefat etti. Vinyete bakılırsa sürekli gecikerek onları kızdırdıkları belli oluyor. Bizimkiler çaktırmadan özür diliyorlar gibi. (Sayfa 29/3. vinyet).

Giancarlo Berardi.

Berardi. Ken Parker ve Julia’nın yaratıcısı. Çizgiroman yazarlığına genç yaşta başladı ve Milazzo ile Ken Parker’i ve Tiki’yi başlattılar. Ayrıca romanlar ve başka kahramanlar için öyküler de yazdı. (28 ve 31. sayfaları arası).

İvo Milazzo.

Milazzo. Çizgiroman dünyasında 1971 de arkadaşı Berardi ile çalışmaya başladı. Önce Fransız pazarı için Tarzan ve bazı başka işler yaptılar. Diabolik, Disney için bazı projeler ve daha sonra Ken Parker’in yaratılması. Bonelli ile Ken Parker, Filipin’de Bir Adam, Nick Raider ve Magico Vento. Muhteşem ikili Berardi ve Milazzo. (7 ve 30. sayfalar arası).

Kit Carson.

Kit Carson. Kendisi gerçekte yaşamış bir şahsiyettir. Christopher Houston Carson Amerikalı bir sınır adamıydı. O bir kürk avcısı, rehber, kızılderili ajanı ve ABD Ordusunda subaydı. (Aslında bir kızılderili soykırımcısıdır.) 1868 yılında ölmüştür. Gelelim çizgiroman Kit Carson’a. Rino Albertarelli 1940’ların başında, Amerikan ucuz romanlarında ki Kit Carson’u çizgiromana taşıdı. Tabii ki Tex’in arkadaşı olan kit Carson’la alakası yoktur. (Sayfa 11/3. vinyet).

Cisco Kit ve Pancho.

Cisco Kit ve Pancho. 1950-56 yılları arasında ABD’de yayınlanan western dizisi idi. İşlemeli kıyafetler giyen Cisco Kit ve aksanlı yorumlarıyla mizah katan Pancho. Dizi çok popülerdi ve etkisi Avrupa’da bile oldu. Belli ki Berardi ve Milazzo bunu da kaçırmamış. (Sayfa 11/5. vinyet).

Pekos Bill.

Pekos Bill. Kurgusal bir Amerikan kahramanıdır. İlk öyküleri 1917 yılında ABD’de yayınlandı. 1949 yılında İtalyan Mondadori yayınevi tarafından çizgiroman olarak basıldı. Pekos Bill’in özelliği, ateşli silah kullanmaması idi. Sadece kement kullanıyordu. 1955 yılına kadar; Guido Martina tarafından yazıldı, Raffaele Paparello tarafından çizildi. Ülkemizde de basıldı. (Sayfa 12/2. vinyet).

Çavuş Kirk,

Sergent Kirk. İtalyan Hugo Pratt ve Arjantinli Hektor German Oesterheld tarafından 1953’de çizilmeye başladı. Çavuş Kirk, Amerikan iç savaşından sonra batıya geldi. Amerikan ordusunun bir kızılderili kıyımına katılmak zorunda kalınca firar eder. Ve kızılderili dostu olur. 1957 yılına kadar Misterix dergisinde, Arjantin’de yayınlandı. 1963’e kadar düzensiz olarak çıktı. 1967-69 arasında İtalya’da da yayınlandı. (Sayfa 13/1. vinyet).

Sunday ve Mortimer.

Sunday ve Mortimer. İspanyol çizer Victor de la Fuente tarafından çizilen iki ayrı kahraman. Sunday; 1968 yılında senarist Victor Mora tarafından yazıldı ve İspanya’da basıldı. Mortimer; tam adıyla Francis Mortimer, Giorgio Pedrazzi tarafından yazıldı ve İtalyada 1972 yılında basıldı. Tam bir ‘Spagetti Western’ özellikleri taşıyan erotik bir çizgiromandı. Vicdansız ödül avcısı Mortimer. 9 sayısı renkli, 3 sayısı siyah/beyaz 12 sayı çıktı. Ayrıca Fuente, TEX okurlarının da hatırladığı bir çizerdir. (Sayfa 18/2 ve 3. vinyet).

Tex ve Arkadaşları.

Tex ve Arkadaşları. 1948 yılında G.L. Bonelli’nin yazmaya, Galleppini’nin çizmeye başladığı, günümüzde 75. yılını kutlayan efsane. Fazla söze gerek var mı. Berardi ve Milazzo onlar hakkında gerçek bir karakter çiziyor. Önce kavga çıkarıp sonra barışırlar, sonra yemek yiyip konuşurlar. Şaşırdık mı?. (sayfa 18 ile 22 arası).

Cocco Bill ve Rick O’Shay.

Cocco Bill ve Rick O’Shay. Birbirinden ayrı 2 kahraman. Cocco Bill, Jacovitti tarafından yaratıldı. Sürreal çizimler içeren bir western kahramanı. Bill’in konuşan ve sigara içen bir atı vardır. Ve ortalıkta şapkalı solucanlar, ayaklı salamlar dolaşabilir. 2001 yılında çizgi filmleri de yapılmaya başladı. Rick O’Shay ise Stan Lynde tarafından yaratılan biraz gerçeküstü temaları olan, gazete bandı olarak başlayıp daha sonra kitapları da çıkan bir westerndir. İki kahramanın öyküsü de İtalyan Fumetti tarzından uzak, oldukça Amerikandır. (Sayfa 19/1. vinyet).

Rocky Rider ve Comanche.

Rocky Rider hakkında fazla bir şey bulamadım. Elinde bilgi olan varsa ve bizle paylaşırsa sevinirim. Ulaştığım bilgi az. 1967 yılında yayınlandığını ve senaristinin Martin Mystere’nin yaratıcısı Alfredo Castelli olduğunu buldum. Çizer kim bulamadım. Birde Kanada da yayınlanmış. Comanche ise 1969 yılında Greg adını kullanan yazar Michel Regnier ile çizer Herman Huppen tarafından yaratıldı. Huppen; Tenten ve dünyaca ünlü Spirou dergilerinde de çalıştı. Comanche ilk olarak Fransızca basıldı çünkü Greg Herman Belçika’lıydı. Kızılderili melezi ‘Komançi’ ailesinden kalan çiftliği sürdürmeye çalışır. Bu dizinin 4 tanesi Türkçede YKY tarafından yayınlandı. (Sayfa 20/2. vinyet).

Ralph Kendall.

Ralph Kendall. Şili’li yazar Oesterheld ve çizer Arturo del Castillo tarafından 1950’lerin başında ‘Randal’ adıyla yayınlandı. Sonra ismi Kendall olarak değişti. Kendall; zayıflara ve ezilenlere yardım eden bir yalnız şerif, trajik geçmişe sahip gezgin bir katildir. (Sayfa 23/3. vinyet)

Çocuk Kahramanlar.

Ranger Yüzbaşı’sı TomMiks; bizim Türkiye’de yayınlanan adıyla bildiğimiz, orijinal ismi Capitan Miki olan çocuk kahraman. İtalya’da ilk olarak 1951’de yayınlandı. Çok gecikmeden, 1955’de Türkiye’de yayınlandı ve o kuşağı derinden etkiledi. Tim Carter. ‘Uzak Batı’da bir Çocuk’ adıyla yayınlandı. Yetim bir çocuk olan Tim Carter, Amerikan ordusu için yetenekli bir izci olur ve maceralarına arkadaş canlısı, sarhoş bir izci olan Dusty Ryan eşlik eder. Bu kahraman; 1958 yılında Nolitta, yani Sergio Bonelli tarafından yaratıldı. Çizerler ise Tex ve Mister No’dan tanıdığımız Bignotti ve Ticci. Kit Taylor; Türkiye’de bildiğimiz diğer adıyla, Kit Ranger. Yada orjinal ismi Kit Teller, gene yada ‘İl Piccoli Ranger’, İtalya’da 1958, Türkiye’de 1959 yılında basıldı. İlk öyküler; yazar Lavezzolo ve çizer Gamba tarafından (yine Tex’den tanıdığımız) çizildi. Kit Hodgkins. Diğer ismi Piccolo Sceriffo, yani Küçük Şerif. 1948 yılında yazar Torelli ve çizer Zuffi tarafından yayınlandı ve 1966 yılında yeni öyküler son buldu. Babası da bir şerif olan Kit babası öldürülünce, katili bulur ve şerif olur. (Sayfa 23/4. vinyet).

Zagor.

Zagor. Baltalı İlah. ‘Za-Gor Te-nay’. Fazla söze gerek varmı? Bir şekilde ulaşmamış bir çizgiroman okuru olabilir mi? Asıl ismi Patrick Wilding olan, Darkwood denilen düşsel bir ormanda yaşayan yarı ilah. Anne ve babası kızılderililer tarafından öldürülen Zagor, can dostu Çiko ile maceradan maceraya koşmaktadır. Baltalı İlah, 1961 yılında Mister No’dan da tanıdığımız Nolitta yani sergio Bonelli tarafından yaratıldı ve Ferri tarafından çizildi. (Sayfa 24/1. vinyet).

Larry Yuma.

Larry Yuma. Gözlerini örten geniş kenarlı şapkasıyla (gerçi Milazzo vinyette bize gözlerini göstererek dalgasını da geçiyor ama), kırmızı pelerini ile ve bilemediğimiz geçmişi ile esrarengiz bir western kahramanı. Yine Tex okurlarının iyi tanıdığı ve sevdiği, C. Nizzi’nin yazdığı, C. Boscarato’nun çizdiği öykü 1971 ile 1992 arasında yayınlandı. Bazı öyküleri ülkemizde de basıldı. (Sayfa 24/4 ve 6. vinyet).

Red Kit.

Red Kit. Türkçe olmayan ismi Lucky Luke (Şanslı Luke) olan efsanevi western kahramanı. Yazar Morris tarafından yaratılmış ve Rene Coscinny tarafından çizilmiştir. 1949 yılında yayınlandı. En yakınında, konuşan atı Düldül yani Jolly Jumper (Neşeli, ‘Engelli Koşu Atı’), Daltonlar ve Rintintin ile müthiş bir ekip. Sloganı ise ‘Gölgesinden hızlı silah çeken yalnız kovboy’. Red Kit sinemaya da aktarıldı. Türkçe de ise 1956 da basıldı. (Sayfa 35).

Matt Dillon ve Bill Adams.

Dodge City Marshall’ı (Eyalet savcısının emrinde çalışan polis) Matt Dillon; kanun kaçakları, sınır sorunları ve silahlı çatışmalar gibi sorunlarla uğraşmaktadır. Gun Law (Silahın Kanunu) ismiyle, günlük bir gazete de tefrika edilmiştir. Harry Bishop, 1957-75 yıları arasında yazmış ve çizmiştir. Bill Adams. Efsanevi ‘Storia del West’ serisinin karakterlerinden biridir. ‘Batı Tarihi’ bir aile öyküsü etrafında geçer. Ailenin en önemli karakteri olan Pat MacDonald’ın üvey oğludur. Ama Pat için daha fazlasıdır. Seri Gino di Antonio tarafından yazılmış Renzo Galegari tarafından 1967 yılında yayına başlamıştır. (Sayfa 56/4. vinyet).

Blueberry.

Blueberry. Mike S. Blueberry, gerçek adıyla Michael Steven Donavan, güneyli zengin bir çiftçinin oğlu olarak doğar. Fakat savaşta kuzeye kaçarak orduya yazılır. En yakın dostu içkici Jimmy MacClure’dir. Şahsi fikrim okuduğumuz Ken Parker öyküsündeki Jerry Oliver ‘Baba’, Jimmy MacClure’dır. Çünkü 84 ve 85. sayfada Blueberry, ekibin kaldığı kampa gelir ve Jerry, Blueberry’ye ihtiyacı olan bir sürü şey verir. Kim olduğu sorulduğunda da ‘eski bir dost’ der (ayrıca, Jerry/Jimmy ?). Öykü aslında; 1963 yılında, ‘Fort Navajo’ isimli bir serinin içinde doğup, sonra sıyrılarak kendi başına bir kahraman olmuştur. Yazar Jean-Michel Charlier ve çizer Jean ‘Boebius’ Giraud tarafından 1963 yılında, efsanevi Pilote dergisinde yayınlandı. 2007 yılına kadar farklı yazar ve çizerler tarafından sürdürüldü. ülkemizde de renkli olarak basıldı. (Sayfa 84 ve 85)