Makale 36: GRAFİK İZLENİMLER

TARİHE NOT DÜŞEN ÇİZİMLER,

GRAFİK İZLENİMLER

Hazırlayan: eankara

Kurgusal olmayan çizgi romanlar, çizimler konumuz. Bilindiği gibi, insanoğlunun gözlemlerine dayanan çizimlerinin , ilk insanların mağara duvarlarına yaptığı resimlerden günümüze kadar, bir hayli uzun geçmişi bulunuyor. Yazımda, konunun kısa bir panoramasını çizdikten sonra, farklı alanlardan seçtiğim sanatçılardan çizim örneklerini göreceğiz. Daha sonra, konumuzun örneği olan bir çizgi romanı, sanatçılarının açıklamalarıyla gözden geçireceğiz.

19.yy. Adı Bilinmeyen Fransız Ressamdan Taslak

Ressam John Frederick Lewis’den Taslak; Sına Çölü’ndeki Bedevi Kampı

Ressam John Frederick Lewis’den Taslak; Arnavut Muhafızlar Bursa’da

Ressam Delacroix’den Taslak; Fas Gezisi Notları

Ressam Delacroix’den Taslak; Yahudi Gelini

Ressam Edwin Lord Weeks’ten Taslak; Zırhlı Arap

Özellikle 19.yy.’da gezgin ressamların not defterlerine yaptıkları taslak çizimler, hep ilgimi çekmiştir. Ressamların seyahatleri sonraları yaptıkları, her biri sanat tarihinin altın halkaları olan tablolara ait taslakların çoğu, bugün müzelerde sergileniyorlar. Örnekler yukarıda görüldüğü gibi çeşitli.

Cezanne’ın ‘’ The Forest ‘’ adlı tablosu

Cezanne’ın ‘’ Saint Victoria Dağı ‘’ tablosu

Bu arada gözlemler; sadece çizimleri etkileyen formlara değil ışığın etkisine de tanık olmayı sağladığı için oldukça önem taşıyor. Örneğin, ünlü ressam Cezanne’ın çok önem verdiği renk modülasyonunu tablolarına gerçekçi olarak yansıtmak amacıyla, günün belirli saatlerindeki güneş ışığından yararlanmaya önem vermesi hep anlatılır. Bu nedenle genellikle eserlerini uzun sürede meydana getirmiştir.

Illustrated Newspaper 1871

1854 İstanbul’da Bayram Ill. London News

Çizerin gözlem yaptığı yerde yaptığı çizimlerin önem kazandığı alanlardan biri de ‘’ Grafik Gazetecilik ‘’. Bu kavram, kurgusal olmayan bir olayı anlatan metin ve görsellerin bir araya getirilerek , haber şeklinde iletilmesi olarak tanımlanıyor. Medyada bir konu hakkındaki olay yerinden yapılan çizimler, fotoğrafın yaygınlaşmasından önce bir hayli kullanılmıştır. 1800’lerdeki; Illustrated Newspaper, Illustrated London News, Harper’s Weekly gibi yayın organlarının resimli anlatımları ilk akla gelen örnekler.

1900’lere doğru , zamanla basılı haber yayıncıları, seks, suç ve şiddet hakkındaki haberleri duygu temelli resimlere dönüştürmede ustalaştı. Sansasyonel görseller, yayıncıların ve editörlerin tirajlarını artırmalarına, gelirlerini genişletmelerine, seçmen kitlesi oluşturmalarına ve siyasi kültürü etkilemelerine yardımcı oldu.

1939’da Harlem’de Bir Gazete Bayii

Bir başka örnek, 1920’lerde New Masse’ın, işçi grevlerini haber yapmak için çizerler göndermesidir. 50’lerde ve 60’larda, yeraltı çizgi roman yaratıcıları büyük yayınlarda iş buldular, sosyalist Bulgaristan’dan Harlem’e kadar her şey hakkında haber yaparak yeraltı çizgi roman hareketini kurdular.

Savaş Karşıtı Bir Çizim 1970

Grafik habercilik, 1960-1970’lerde Amerika Birleşik Devletleri’nde ve 1969 ile 1980’ler arasında Fransa’da karşı kültürle bağlantılı yayınlarda önemli ölçüde gelişti.

Art Spiegelman

1992’de Art Spiegelman, grafik Holokost anılarını ele alan ‘’ Maus ‘’ ile Pulitzer Ödülü’nü kazandı ve grafik romanlar bir gecede edebi itibar kazanmış oldu.

2000’lerden itibaren grafik gazeteciliğin editoryal başarısının uluslararası alanda arttığı görülür.

Joe Sacco

Kurgusal Olmayan Çizgi Romanlar Hakkındaki Açıklamalar

Yaptığı ilgi çekici çizgi romanlardan tanıdığımız Joe Sacco, bu konunun dünyada en önemli isimlerinden. Sacco, grafik gazeteciliğin öncülerinden biri olarak kabul ediliyor. Amerikalı karikatürist ve gazeteci olan sanatçı aslen Maltalı. Sacco, kendisini şöyle anlatıyor;

‘’ Oregon Üniversitesi’nde gazetecilik okudum ve ilk isteğim haber muhabiri olmaktı. Çizim veya çizgi romanı bir kariyer olarak hiç düşünmedim. Bu sadece çocukluğumdan beri yaptığım bir şeydi. Benim için önemliydi. Sadece bir hobiden daha fazlasıydı, ama gerçekten geçimimi sağlayacak bir yol bulamadım. Yapmak istediğim sert haberlerdi . Üniversiteden mezun olduğumda bu isteğim işe yaramadı, bu yüzden geçinmek için başka bir şey bulmak zorunda kaldım. Sonunda çizime geri döndüm ve çizgi roman yapmaya başladım. İlk çizgi romanlarım oldukça hicivseldi ve her şey, ama bir noktada gerçekten bir yer görüp gidip bir seyahat günlüğü yapmak istedim.

Ama oradayken ve ilk gittiğim yer Orta Doğu’ydu, Filistin topraklarıydı ve bu 1990’ların başındaydı, gazetecilik eğitimi gerçekten işe yaradı. Yani bir seyahat günlüğünden daha fazlası, bir gazetecilik soruşturması haline geldi. İnsanlarla röportajlar yapıyordum, alıntıları doğru yapmaya çalışıyordum, gördüklerim ve konuştuğum insanlar hakkında iyi bir çalışma yapmak için resmi doldurmaya çalışıyordum. Böylece, çizgi romanlar, gazetecilik açısından benim için, fazla düşünmeden veya önceden bir teori üretmeden oldukça organik bir şekilde gelişti.

Çalışmalarımı her zaman kusurlu bir varlık tarafından yapılmış, bilgi edinmeye , öğrenmeye çalışan, biri olarak değerlendirebilirsiniz. Kendimi öncelikle bir çizer olarak görüyorum, ancak aynı zamanda politik meselelerle ve dünyada olup bitenlerle ilgilenen biri olarak da görüyorum. Bir şeyi yıllardır yapıyorsanız, bunun etrafında bir teori oluşturmanız gerekir, ancak yapmaya başladığımda ne yaptığımın farkında değildim ! ‘’

Kimberlee Meier

Bu arada, olaya tanıklık eden çizerin, çalışmalarına kendi yorumunu aktardığı da bir başka gerçek. Bu konuyu ödüllü Avustralyalı gazeteci Kimberlee Meier ;
‘’ Çizgi roman gazeteciliği, karmaşık politik ve sosyal konuların onlarca yıldır tartışıldığı benzersiz ancak yeterince değer görmeyen bir ortamdır. Holokost’tan Irak Savaşı’na kadar çizgi roman gazetecileri, tarihi haber hikayelerini bildirmek için kelimeler ve çizimlerin bir kombinasyonunu kullanarak okuyucunun gerçeklik kavramına meydan okumuş ve bir olaya farklı bir bakış açısı sunmuştur. ‘’ diye açıklamış.

Kate Evans

Bir başka çizer Kate Evans ise, Dunkirk yakınlarındaki Calais Ormanı’ndaki mülteci kamplarını anlattığı ‘’ Threads ‘’ isimli kitabını konu edinen röportajı sırasında grafik gazeteciliğin avantajlarından bahsetmiş;
‘’ Grafik habercilik, bir kriz durumundan bir hikaye anlatmak için harika şekilde esnek bir ortamdır. Gerçek insanlar ve gerçek olaylar hakkında bir anlatı yaratmamı, ancak kimliklerini korumak için dahil olan kişilerin ayrıntılarını tamamen sorunsuz bir şekilde gizlememi sağlıyor. ‘’

Farklı Alanlardan İzlenimlere Dayanan Çizimler

Elbette , bu konunun geçmişi hakkında yazılacak çok şey var. Ama, bu kısa panorama sonrası farklı alanlardan, konumuz dahillinde çalışmaların örneklerine bakalım. Çünkü , örnekler sonrasında, okuyacağımız, çizgi roman yapısında hazırlanmış, ama kurgu olmayan, yine çizimlerle dolu bir kitabın sayfalarını çevireceğiz.

Harry Everett Townsend

Savaş Ortamları

1879 – 1941 yılları arasında yaşayan Harry Everett Townsend, Illinois’lı..Chicago Sanat Enstitüsü’nde eğitim aldıktan sonra Howard Pyle ile çalıştı. Zamanla New York’a yerleşerek çok aranan bir illüstratör oldu.
New Britain Amerikan Sanatı Müzesi direktörü Stacy Cerullo, onun hakkında övgüyle bahsediyor;
‘’ “Çalışmaları zengin ayrıntılara sahip, inanılmaz derecede etkileyici ve savaşın zorlu doğasını hissettiriyor. “

Jane Rosenberg

Mahkeme Salonları

Sanatçı Jane Rosenberg, kariyerine 1980 yılında New York’un gece mahkemesinde fahişeleri çizen bir mahkeme ressamı olarak başlıyor. Bulunduğu ortama ait çizimlerin nasıl yapıldığını derslerle öğrendikten sonra, ilk çalışmasını NBC News’e satmış. Yukarıda görülen, Rosenberg’in Trump’ın mahkeme salonundaki çizimi New Yorker tarafından 2023 yılında yayınlandı.
Trump , 4 Nisan 2023 tarihine ait resimde, kollarını kavuşturmuş bir şekilde Manhattan Bölge Savcısı Alvin Bragg’e küçümseyerek bakıyor.
Rosenberg , o günü şöyle anlatıyor;
‘’ İlk geldiğimde, mahkeme salonunda hayatımda gördüğüm en fazla sayıda mahkeme görevlisi vardı. Ancak duruşma salonunu, duruşma sırasında olabilecek en sessiz durumdaydı. Hızlı bir çizim yapmak için yedi dakikam olduğunu ve dışarı çıkmam gerektiğini düşündüm. Ancak duruşma beklenenden daha uzun sürdüğü için ikinci bir taslak yapmaya karar verdim. Sonunda The New Yorker’ın kapağına çıkacak olan taslak ortaya çıktı. Trump biraz mutsuz görünüyordu. Çizim yaparken, ellerim uçuyordu. Parmaklarım beynimden daha hızlı hareket ediyordu ve sonra bitti !”
Bu konuda, ülkemizden Tarık Tolunay’ın çizimleri dikkat çekicidir. Bir çok ünlü ismin duruşma anına ait görüntüleri, net ortamında Tolunay’ın çizimlerinden görülebilir.

Eduardo Salavisa

Yoğun Bakım Ünitesi

Eduardo Salavisa, yoğun bakım ünitelerinden çizimler yapan, Portekizli bir sanatçı. Çizimlerini yaparken, bir taraftan da yaptığı faaliyetin ne kadar ‘’ etik ‘’ olduğunu düşünmüş. Açıklamalarını kendisinden okuyalım;
‘’ Bir hastanenin yoğun bakım ünitesinde bilinci kapalı, bir makine tarafından desteklenen birini çizmek ne ölçüde etik açıdan kınanacak bir davranıştır? Şey, ama yaptım. Çizim, çizimdir, çizimdir ! ‘’

Nina Khashchina

Su Altı Ortamı

Honduras’tan Nina Khashchina’nın çizimleri oldukça ilgi çekici.
‘’ Tüplü dalış sırasında ilk çizim deneyimim 2012 yılında Honduras’ın Roatan kentindeydi. İşte buradayım, su altında çizim yapıyorum ! ‘’

Sandra Chiocchetti

Doğal Yaşam Ortamları

Sandra Chiocchetti bir eskiz sanatçısı, kurs eğitmeni ve yazardır. Ayrıca marka tasarımıyla ilgilenmektedir ve reklamcılık alanında profesyonel.
‘’ Hayvanlara karşı bir yakınlık ve coşkuyla doğdum. Tıpkı çizme isteği gibi. İsviçre’de büyüdüm. Hayvan ressamı Fritz Hug, üzerimde büyük bir etki bıraktı. İçimde hayvan resmi için bir ateş yaktı. ’’

Çarşı, Pazar

Yaptığı taslak çizimlerle tanınmış Hintli sanatçı Suhita Shirodkar, bir çok alanla ilgili çalışmalarının yanında, çarşı / Pazar çizimlerini de dahil etmiş.
‘’ Kentsel bir çizer, suluboya sanatçısı ve grafik tasarımcısıyım. Hindistan’da büyüdüm ve şu anda Kaliforniya, San Jose’de yaşıyorum. Renkli kalem kullanarak başladım. Ancak suluboyanın canlı doğasına ve sınırlı bir renk paletiyle birçok tonu karıştırabilme yeteneğine hemen ilgi duydum.Ortamın vahşi, evcilleştirilemez doğasını seviyorum. Canlı renk ve desenleri severim ve özellikle insanlarla ve aktivitelerle dolu kentsel manzaralar çizmeyi severim. Kalabalıklara ve renklere olan sevgimi, günlük hayatın çılgın bir renk, kargaşa ve insan girdabı olduğu kentsel Hindistan’da büyümeme bağlıyorum. ‘’

Protesto Hareketleri

Sara Dillipane açıklamaları ; ‘’ Boston, Massachusetts’li, yayıncılık, antropoloji, eğitim ve klasik müzik alanlarında çeşitli geçmişlere sahip, disiplinler arası bir sanatçıyım. Birleşmiş Milletler, Society of Illustrators, Mystic Seaport, NY Historical Society, Ford Museum ve Norman Rockwell Museum ile birlikte sergiler açtım. Müşterilerim arasında Brown Publishing Network, Amplify Education ve American Express bulunmaktadır. ‘’
Bu konuda, ülkemizden Faruk Tarınç’ın çizimleri dikkat çekicidir.

Ewing Paddock

Ulaşım Araçlarında

Ewing Paddock eski bir grafik tasarımcı.Yaptığı metro resimleri ilgi görünce, Londra / Hampstead’daki studyosunu da benzeri şekilde tasarlamak durumunda kalmış.
‘’ Fotoğraflardan veya insanları sandalyelere oturtup üzerindeymiş gibi yaparak boyamak istemedim – bir miktar gerçekçilik olmalıydı ve bunu yapmanın başka bir yolunu göremedim. ‘’

Vince Low

Spor Karşılaşmalarında

Vince Low, disleksi rahatsızlığının kendisi için dezavantaj oluşturduğunu düşünüyordu. Ancak , sıkı çalışması sayesinde Kuala Lumpur’daki Grey Group’ta İllüstrasyon Başkanı oldu. Benzersiz karalama stili ve karmaşık işçiliği nedeniyle çarpıcı çalışmalar yapıyor. Yaptığı işleri şöyle açıklıyor;
‘’ Çizimlerimi, karalama sanatı olarak yarattım ve adlandırdım. Dünyanın her yerinde bu kadar kabul görebileceğini hiç düşünmemiştim. Yakından bakınca dağınık görünüyor ama uzaktan bakınca sağlam görünüyor ve en önemlisi, stil olarak gerçek gibi görünebiliyor. Çizim benim için stresi atmanın en iyi yollarından biri.’’

Rob Sketcherman

Kent Yaşamı

Rob Sketcherman Hong Konglu sanatçı. Çalışmalarında IPad Pro’yu tercih ediyor ve en çok kentsel çizim çalışmalarıyla tanınıyor.
Sketcherman, yerel kültürlerin ve tatların peşinde koşmanın birçok sanatçının gözden kaçırdığı bir şey olduğunu düşünüyor.
“Birçok şehir çizeri, eğlenceli olan şeyin bir yere seyahate çıkıp yeni bir yer keşfetmek olduğunu düşünüyor. Bu kesinlikle doğru olsa da, anlatabileceğiniz çok sayıda yerel hikaye var” diyor.

Suhita Shirodkar

Konserler

Müzik çalınan canlı performanslar konusunu, ‘’ Çarşı Pazar ‘’ alanında gördüğümüz Suhita Shirodkar’ın çalışmalarından gördük.

Ergün Gündüz

Manzaralar

Geldik, bizden bir sanatçıya !!
İllüstrasyon kariyerine 70’lerde 16 yaşındayken Türkiye’nin en popüler mizah dergisinde başlayan Ergün Gündüz, yıllardır çizimlerini sürdürüyor. Yaratıcı çalışmaları Bahreyn’den ABD’ye kadar arandı ve Fransa, İsviçre ve İtalya’da sergiler açtı. Çalışmalarının kapsamı karikatürler, konsept sanatı, illüstrasyonlar, resimler ve çizgi romanları içeriyor.
Sanatçı, çizerlik hakkında şunları söylüyor;
‘’ Edebiyatçılar bir şeyi anlatırken kokusuna kadar yazarlar. Rüzgarın sesini, dalgaların sahile nasıl vurduğunu, ağaçlar sallanışını, evin kepenklerinin nasıl çarptığını… İşinde iyi olan çizer, o sesleri okura çizgilerle duyurur. ‘’

Emmanuel Lepage

Ücra Yerler , Tehlikeli Ortamlar

Tarihsel gelişme olarak fotoğraf makinası, resim yapma faaliyetinden sonra dünyamıza girdi ve bu girişiyle anlık görsel tesbitlerimiz dönüşüme uğradı. Artık, çok daha kısa sürede elde edilen, görsel tesbitler karşımıza geliyor. Ancak, resim sanatçısının yorumlarından uzak kalmaya başladık. Sevinç, korku, hüzün , gizem gibi duyguların sanatçı tarafından aktarılması yerine, o an orada fotoğraf makinası kullanan kişinin saniyelik tesbitiyle sınırlanır olduk. Ama, yine de izlenimlerini çizimlerle ifade eden resim ya da çizgi roman sanatçıları var, şüphesiz.
Bu sanatçılardan biri çizgi roman sanatçısı Emmanuel Lepage. Albümlerinin çoğu, keşif gezilerinde yaptığı çalışmalardan oluşuyor. Örneğin; fotoğrafçı kardeşinin davetiyle katıldığı Issız Adalar, Fukushima ya da Çernobil gezileri gibi.
Lepage, özellikle Çernobil gezisi için şu açıklamayı yaptı;
‘’ Belgesel tarzı çizgi romanlar son birkaç yıldır Fransa’da ortaya çıkıyor. Benimki oldukça öznel, bu yüzden gazetecilikten çok farklı. Seyahat etmeyi seviyorum, bu yüzden yolda eskiz çizmekten de hoşlanıyorum. Çernobil’in gördüğüm tuhaf ortamına rağmen, yaptığım kitap muhtemelen o zamana kadar konudan her biri ayrı kalmış olan, kendimin önemli parçalarını bir araya getirme girişimiydi; seyahat, eskiz, çizimler ve hayatın kendisi ! ‘’

Guantanamo Voices

İzlenimlere , anlatılanlara, gözlemlere dayanan çizimlerle dolu bir çizgi romana sıra geldi. Zira göreceğimiz kitap, fotoğraf makinası kullanımının çok sınırlı olduğu ortamı anlatıyor. Adı ‘’ Guantanamo Voices ‘’ ( Guantanamo Sesleri : Dünyanın En Şöhretli Hapishanesinden Gerçek Anlatımlar). Pek çok ödül almış;

⦁ ) New York Times’ın 2020’nin En İyi Grafik Romanları’na dahil,
⦁ ) Genç Yetişkin Kütüphane Hizmetleri Derneği’nin 2020’de gençler için en iyi on çizgi romanı içinde,
⦁ ) 2021 Lynd Ward Grafik Roman Ödülü’nün sahibi .

Bu arada Guantanamo Kampı’ndan çok kısa bahsetmekte yarar var. Guantanamo Kampı, 2002 yılından itibaren askerî hapishane olarak kullanılmakta olan, Küba’daki Guantanamo körfezi askerî üssünün bir bölümüne verilen isim. Guantanamo Körfezinin bir askerî hapishane olarak kullanılması insan hakları örgütleri ve birçok farklı kesimin eleştiri ve protestolarına neden olmuştur. Bu örgüt ve kesimler tutukluların işkence gördüğü veya kötü şart ve uygulamalara maruz kaldığını belirtip, buradaki tutuklularının yasal durumlarının belirsizliğine işaret etmektedirler. Zira, belirtilenlere göre, bugün hala burada yaklaşık 30 kişi tutuluyor ve bunların çoğuna karşı açılan bir ceza davası da bulunmamakta.

Hapishanedeki kapsamlı sansür göz önüne alındığında, gazetecilerin ziyaret için askeri onay alması gerekiyor ve yalnızca özel turlar aracılığıyla erişime izin veriliyor. Fotoğraflanabilecek şeylerle ilgili katı kurallar var ve orada tutuklu bulunan kişilerden hiçbiriyle röportaj yapmalarına izin verilmiyor. Çizgi romanların sansürü aşmaya yardımcı olabileceği düşünülmüş, sonuçta türlü gerçeklerin bulunduğu , anlatımlara dayanan izlenimci çizimlerle dolu, belgesel bir çizgi roman ortaya çıkmış.
Guantanamo Voices (2020) adlı kitabı oluşturan Sarah Mirk, haberlerini çizmesi için bir çok sanatçıyı bir araya getirmeden önce Guantanamo Körfezi’ndeki mahkumlar, hükümet yetkilileri ve insan hakları ajanlarıyla röportajlar ve araştırmalar yapmış.

Omar El Akkad

Kitap, Vermont Commons Okulu ve Champlain Koleji’nde Güzel Sanatlar üzerine dersler veren, Portland gazetecisi ve yazar Sarah Mirk’in yürüttüğü bir projenin sonucu olarak ortaya çıkmış. Giriş bölümünde, yazar Omar El Akkad bu kitabı, “unutmaya karşı bir panzehir” olarak nitelendirmiş.Her biri ayrı çizer tarafından çizilen, 10 kişinin yaşadıklarını gerçeklere dayalı olarak anlatan kitap, ‘’ sözlü tarih ‘’ niteliğinde.

Al Saadi

Kendi araştırmacı gazeteciliğine dayanarak sanatçılar için senaryolar yazan Al-Saadi, kitap için yapılan bu iş birliğini “bir şey üretmek için bir ekip olarak birlikte çalışma” sürecinde somutlaşan bir “idealizm” biçimi olarak tanımlıyor.

Sarah Mirk

Sarah Mirk ( Senaryo )

Portland gazetecisi ve yazar Sarah Mirk’in senaryosundaki bölümler; eski mahkumlar, ordu mensupları ve Guantanamo Körfezi gözaltı kampında hâlâ tutuklu bulunan kişilerin avukatlarıyla yapılan röportajlara dayanıyor. Yani, araştırmalara ve belgelere dayanan, önemli bir çizgi roman.

Yukarıda resim, ekipten Sarah Mirk’in Guantanamo’ya yaptığı ziyareti gösteriyor. Bu resim, Hazel Newlevant isimli bir başka çizer tarafından yapıldı.
Mirk, kitapla ilgili bir röportajında, çok kısa , ama Amerika’yı da eleştiren, etkili bir açıklama yaptı;
‘’ Bu kitap üzerinde çalışırken fark ettiğim şey, aslında burada gerçekten basit bir hikaye olduğudur. Birçok insanı hapse attık, onları yargılamadık.”
Zaman zaman göz yaşartıcı duygusallığa sahip senaryo, çizimler eşliğinde okurda empati yapmaya neden oluyor. Sarah Mirk çizimlerin işlevi hakkında şunları söylüyor;
‘’ Hikayelerdeki insanların yüzlerini görüyorsunuz. Giysilerini görüyorsunuz, nerede yaşadıklarını görüyorsunuz. Doğal olarak, bu tür görüntüler empati yaratacaktır. ‘’
Gerçekleri geniş kitleye ulaştırma ve bu süreçte tüm Guantanamo tutuklularının tehlikeli suçlular olduğuyla ilgili yanlışları ortadan kaldırma gibi zor bir işi yapıyor. Mirk, “Birçok Amerikalı bu miti gerçekten satın aldı,” diyor. “Bence insanları ana akım anlatıyı sorgulamaya teşvik etmek değerli – doğru mu? Ve biz gerçekten bununla barışık mıyız?”

Maki Naro

Maki Naro‘nun resimlediği ‘Guantanamo Sesleri’nden bir panel.
Yıllar sonra, bugün gelinen nokta için Mirk’in söyledikleriyle bu bölümü bitireyim;
‘’ Amerikalılar olarak orada yaptığımız şeyi temelde yanlış anladık. Değişebildik ve hesap vermek için baskı yapabildik. Bu insanlar için, bir tür adalet için. Kitap, Guantanamo hakkında on yıldan fazla düşünmenin ve bir çizgi roman gazetecisi olarak becerilerimi geliştirmenin sonucu oldu. “

Kitabın Çizerleri

İllustrasyon Ekibi ( Çizimler )

Sarah Mirk, dünyanın farklı yerlerinden olan illüstratör ekibiyle çalışmış .

Nomi Kane Paneli

Kitap, Berkeley sanatçısı Nomi Kane’nin çizdiği infografikler ile açılıyor. Kane, bu projenin Guantánamo’da işkencenin var olmasına izin veren insanlıktan çıkarmanın bir kısmını ortadan kaldırmak için çalıştığını söylüyor.
Nomi Kane dışında, kitapta çizimleri yer alan diğer sanatçılar;
Hazel Newlevant, Gerardo Alba, Alexandra Beguez, Omar Khouri, Maki Naro, Jeremy Nguyen, Tracy Chahwan, Kane Lynch, Kasia Babis ve Chelsea Saunders.
Kapak çizimini Maria Nguyen, renklendirmesini Kazimir Lee yapmış.
Farklı bölümler için çizimler yapan çizerlerin her biri farklı konulara dokunmuş.

Hazel Newlevant Paneli

Örneğin ; Hazel Newlevant belirsizlik ve çürüme dolu yaşamı ele alırken, Kane Lynch isimli çizer , Mansoor Adayfi ile yapılan röportaja dayalı olarak, hapishanenin etrafındaki hayvanlarla olan iletişimi çizmiş. Chelsea Saunders günümüz Amerika’sının vahşetini tasvir ederken, Maki Naro ve Kasia Babis ise, Guantanamo’dan erkeklerin serbest bırakılması için çalışan avukatların hikayelerini ele almış.