UTAH MACERASI

Maceraperest Altın 15-16. kitap
25. Öykü

İlk yayın yılı. 1953
Yazan. G.L. Bonelli
Çizen. A. Galleppini (P. Gamba çinilemelerde yardım etmiştir).
Kapak. A. Galleppini
(1961 yılında 160 sayfalık kitap halinde düzenlenmiştir)

Oğlak Maceraperest Altın Seri
Altın 15/Utah Macerası. 129. Sayfadan başlar. (32 s.)
Altın 16/Beklenmeyen Durum. 139. Sayfada biter
Öykü toplam 171 sayfa.

Ceylan 1. Seri (186’lık)
Ceylan-125/Utah’da Serüven. 54. Sayfadan başlar. (29 s.)
Ceylan-126/Gölgede Komplo. (79 s.)
Ceylan-127/Nelli’nin İzi Üzerinde. 66. Sayfada biter. (64 s.)
Öykü toplam 172 sayfa.

1953-5 ŞERİT SERİSİ

1954-BEYAZ KOLEKSİYON SERİSİ

1955-2. ONUR SERİSİ

1956-1. GİGANTE SERİSİ

1958-KIRMIZI KOLEKSİYON SERİSİ

Öykü. Kızıl Ok ölmek üzereyken Tex, Kit Carson’un bir arkadaşının dul eşi Nellie Delaney’e yardım etmek için Utah’a gitmek zorunda kalır. Kit Carson, eski arkadaşının dul eşine yardım edemeyecek kadar meşguldür. Tex’in görevi, zorba bir toprak sahibi olan Oscar Brawley’nin karanlık planlarınından, Nellie Delaney’in çiftliğini kurtarmaktır. Tex yokken Kızıl Ok ölür. Tex aceleyle çağrılıp köye vardığında, büyük şef gökteki çayırlarda at sırtında yol almaktadır. Cenazeye katılan Gece Kartalı, Navajoların liderliğini devralır. Daha sonra Utah’a geri döner ve OB çiftliğinin sahibi Brawley’nin, Nellie’yi kaçırıp, çiftliğini yakarak topraklarını çalmaya çalıştığını öğrenir. Tex gelir gelmez kıvılcımlar uçuşur…

Özellik: Tex ve Kit‘in ‘gezelim/öğrenelim aile gezisi’ sona ermiş. Baba/oğul; Navajo köyünde Kit’in dedesi, Kızıl Ok ile ilgilenmekte. Kırmızı Ok mu? Kızıl Ok mu? kafa karışıklığı bu bölümde de devam ediyor. Bazen biri, bazen öbürü kullanılıyor.

Bu macera, Tex Destanındaki önemli dönüm noktalarından biri. Çünkü, bu öyküde Tex, Navajo’ların reisi oluyor. Reis Kızıl Ok ölür ve Tex görevi devir alır. Tam bu noktada karanlık iki nokta var. İlki, Tex’i kimin seçtiği belli değil. Kızılderili kabilelerinde reislik babadan oğula geçmez. Seçimler yapılır ve süresi yoktur. Her an, hoşnutsuzluk anında, demokratik şekilde halk oylaması ile seçilir. Burası karanlık kalmış. İkincisi ise, Tex’in, Navajo Kızılderili Ajanı olmasını da öğrenemeyiz.

Tex; Nellie Delaney‘e kendini tanıtırken, ”Custer’in komutasında Carson’la rehberdik” der. Bu durum, Claudio Nizzi‘nin yıllar sonra yazdığı, Custer’a Komplo/Little Bighorn (Congiura contro Custer. 2001) macerasının ön konuşması gibi.

Bu maceranın bir enteresanlığı da, Tex ve Nellie arasındaki romantizm tadı. Tabii ki Tex’in kendisini bir kadına kaptırmayacağı kesin. Hem de eski bir dostun karısına. Hele maceranın yayınlandığı tarihteki kahraman tiplemesine hiç uygun olmadığını düşünürsek, buradan hiçbir şey çıkmaması şaşırtıcı değil.

Kapaklar mevzusuna gelirsek: Galep‘in özene bezene hazırladığı, şahane kapaklar olan, Onur serisi kapaklarından başlayalım. 2. Onur serisinin 19. sayı kapağını daha önce, Tuzak macerasının kapağını oluşturduğu için konu etmiştik. Bu kapak, maceranın içinden bir vinyete, Tex ilave edilerek hazırlanmıştı.

Bir sonraki kapak olan. 2. Onur serisinin 20. sayı kapağı, incelediğimiz maceranın, Tuzak isimli kitabın kapağının illüstrasyonu. Ama, maceralı bir hikayesi var. Tex kapağı olarak ilk önce 1955 yılında, 2. Onur serisi için hazırlandı. Sonra; 1956 tarihli 14. şerit serisi olan, Kaliforniya serinin 4. sayısının kapağı ve 1959 tarihli Beyaz serinin 51. sayısının kapağı olarak kullanıldı. Dikkat ederseniz, iki seri için kullanılan resimde iki önemli fark var. ilki, Şerit serisinde, Tex figürü çevrilmiş. İkincisi ise, Onur serisi kapağında Tex, silaha ateş eder. Öldürme kastı yoktur. Şerit serisinde ise, kesinlikle öldürmek için ateş eder. Ama, 1961 yazında, aylık serinin 16. Tex kapağı olan Tuzak!/Il fuoco!‘nun kapağına da aynı illüstrasyon oturdu. Burada da ateş eden tek bir silah var. Kast edilen ateş, Tex’in arkasındaki köyü yerle bir eden yangındır. Ve de; Franco Bignotti‘nin kaleminden, kapağın önceki versiyonunda çizilen sakil köy görüntüsü yerine güzel bir yangın çizimi oturtulmuş, Tex‘in bacakları uzatılmış ve Il fuoco! yazısı etkili bir şekilde oturtulmuş.

Kapağın macerasına gelirsek: Galep usta bu kapağı 1955’de hazırlamış. Ama, daha öncesinde bu figür Amerikan pazarında iki defa daha kullanılmış. İlk olarak, 1947 tarihli Fifteen Western Tales dergisinin ilk kapağı olan, Ernest ‘Darcy’ Chiriacka‘nın çiziminden esinlenmiş gibi görünüyor. Ama, figür daha sonra ise 1951’de, Everett Raymond Kinstler‘in kapağıyla ilk Kit Carson serisinin ikinci sayısında da yayınlanmış. Galep hangisini gördü? Bilemiyoruz!. Tabii ki bu iki ustayı anmadan geçmeyelim. Aşağıda ufak bir bilgi notu mevcut.

Everett Raymond Kinstler (1926-2019), ABD Başkanları Gerald Ford ve Ronald Reagan’ın Beyaz Saray’da asılı olan portrelerini de yapan önemli bir Amerikalı sanatçı. Ayrıca eserleri, 1940’larda ve 1950’lerde çok satan bir pulp ve çizgi roman sanatçısıydı.

Ernest ‘Darcy’ Chiriacka; Anastassios Kyriakakos, 1913’te New York’da doğdu. Ebeveynleri Yunan göçmenleriydi. Ernest Chiriacka, Anastassios Kyriakakos’un İngilizce’ye çevrilmiş halidir. Anastassios’daki ‘Tassi’ ise, İngilizce ‘Darcy’ ismine benzer. Mesleğe, mağazalar için tabelalar çizerek başladı. Grand Central Sanat Okulu’nda Harvey Dunn‘dan ileri düzey illüstrasyon eğitimi aldı. İlk öykü çizimleri, 1939’da Pulp Fiction denilen Ucuz Roman’larda yayınlandı. 2010’da 96 yaşında vefat etti.

Maceranın, 1955 baskısı, 2. Onur serisinin 21. sayısının kapağı ile ilgili elimizde güzel malzemeler var. Kapakta, inek sürüsünü güden kovboylar ve çift tabanca ile ateş eden, pek Tex‘e de benzemeyen bir adam var. Ama asıl garip olan, daha önce bir kere daha gördüğümüz vinyetli ve konuşma balonlu bir kapak olması. Acaba adam Tex’e benzemiyor diye mi o vinyet kondu? İyi de, o zaman niye yüzünü değil de, sırtını görüyoruz Tex’in? Bilmiyoruz! Fakat bir yıl sonra, 1956 yılında çıkan Gigante serisinin 10. sayısının kapağında, bazı ekleme/çıkartmalarla ve macera ismi eklenerek (kolların üst kısmı tamamen değişmiş) yeniden yorumlanıyor. Bu değişikleri büyük ihtimalle Galep yapmadı!

Ama, günün moda terimi olan ‘turbun büyüğü heybede’ tabirini kullanırsak, Galep usta, başka bir resimden etkilenmiş! Western ve ‘kapak dedektifi’ Francesco Bosco‘dan öğrendiğimize göre, ABD’de yayınlanan, Everett Raymond Kinstler‘in Vahşi Bill Hickok serisinin 25. sayısı için Ekim 1954 tarihli tasarladığı kapaktan alınmış. Everett Raymond Kinstler ustadan bahsetmiştik. Fakat burada da bir karışıklık var. Klinster de başka bir ustadan etkilenmiş. Robert Georges Harris, 1934 Eylül tarihli Pulp western mecmuası olan Trilling Western dergisine kapak yapmış aynı pozu.

Robert Georges Harris, (RG Harris. 1911-2007). On dört yaşında Kansas Sanat Enstitüsü’nde eğitim görmeye başladı ve 1929’da, meşhur illüstratör Monte Crews‘dan eğitim aldı. Gelecekte sanat alemine yön verecek olan Emery Clarke, John Falter ve Richard Lyon da aynı dönemde orada sanat öğrencisiydi. 1933’te New York’ta stüdyosunu açtı. Mekanını John Falter, Emery Clarke ve Richard Lyon ile paylaştı. Charles LaSalle, John Scott ve Graves Gladney de komşuydu. Grand Central School of Art’ta Harvey Dunn ile ve Art Students League’de George Bridgman ile çalıştı. Uzun yıllar; gazetelere, dergilere ve reklam ajanslarına iş yaptı. 1961’de portre ressamı olarak çalışmaya başladı ve 1989’da emekli olana kadar portreler yapmaya devam etti. Robert Harris Aralık 2007’de 96 yaşında öldü.

2. Onur serisinin 22. sayısının kapağı, Galep‘in güzel bir işi. Fakat, Aynı kapak başka bir öykü için kullanılırken ufak değişikliklere uğramış. İllüstrasyon, 1958 yılında, Gigante serisinin 16. sayısının kapağı olarak kullanılırken, ön plandaki Kızılderilinin elinden bıçak alınmış ve eski kapaktaki insan kurban sahnesi de, bir cenaze törenine dönüşmüş.

2. Onur serisinin 23. sayısının kapak illüstrasyonu, maceranın içinden alınmış bir vinyet. Yangın! isimli kitabın 108. sayfasındaki vinyeti yeniden işlemiş Galep. Aynı kapak, pek müdahale edilmeden, 2018 yılında Klasik serinin 39. sayı kapağı olarak da kullanıldı.

Maceranın, 1955 baskısı olan, 2. Onur serisinin 21. sayısının kapağı bir sonraki macera olan Gizemli Denizatı macerasının, 8. sayfasındaki 2 vinyetin birleşimi ve ufak müdahalesi ile hazırlanmış. Ve Klasik serinin 40. sayısının kapağı olarak da kullanıldı.

Bu yazıdaki bilgiler için, dimeweb.blogspot.com kurucularından, Saverio Ceri‘ye, Francesco Bosco ve Mauro Scremin‘e, ve collezionismofumetti.com‘un katkılarına teşekkürler.

Tex ile ilgili bilgiler almak için Herkesi Facebook‘ta Tex Willer Meraklıları Haberleşme Ağı‘nı takip etmeye bekliyoruz.

https://www.facebook.com/groups/863513165920549?locale=tr_TR