VİCTORİA’YA TUZAK

Lal Aylık 162-163. sayı
Orijinal. 369-370. sayı
Yazan. G. Nolitta
Çizen. R. Diso
Kapak. R. Diso
İlk Yayın Tarihi. Şubat-Mart 2006
Öykü toplam 192 sayfa

Lal Aylık seri. Aralık 2015
Lal Aylık seri. Ocak 2016

Öykü: Mister No’nun Abacaxi (Ananas) olarak bilinen Francisco Paco Medina ile bitmemiş bir işi var. Son uzun yolculuğunun ardından Manaus’a ayak basar basmaz, kaçakçı ve eşkiya Medina, Jerry’ye kaçakçılık teklif etmiş ve reddetmesinin ardından adamlarını uçağa ateş etmeleri için göndermişti. Biraz zaman geçti ama Mister No unutacak bir tip değil! Jerry ve eski pilot dostu Ulisses, Abacaxi’den kurtulmak ve intikam almak için bir araya gelirler. Mister No intikamının son perdesini ‘Victoria’ için hazırlıyor…
Özellik: Çizimleri yine Roberto Diso yapmış. Başarılı çizer, artık Nolitta‘nın sağ kolu olmuş gibi. Kapakların dışında da tüm zamanını Mister No çizimlerine ayırıyor belli ki. Ama unutmayınki Mister No, biraz Diso, birazda Bignotti’dir biz eski kuşak okurlar için 🙂 .

Roberto Diso

Bu iki kitaptan oluşan öyküde, başrolde bir gemi var. ‘Victoria‘. Mister No, öyküde kauçuk çılgınlığı döneminde, Amazon Nehrindeki tüm ulaşımı sağlayan gemilerden bahseder. Bu gemilerin en güzel ve önemlilerinden biri Victoria idi, der. Victoria’nın ve benzerlerinin dizaynı Amazon’a çok uygun bir şekilde yapılmış, nehir gemisiydiler. Tabii ki taşıyacakları yolcuların maddi durumlarına göre ufak değişiklikler oluyordu.

Diso’nun Victoria’sı

Ama, Guida Nolitta’nın bir nehir gemisine başrol vermesi tesadüfi değil. 1982’de gösterime giren; inanılmaz, efsanevi ve unutulmaz film, ‘Fitzcarraldo’. Film daha çekim aşamasında iken meşhur olmuştu. Çünkü çok acayip bir adam çekiyordu. Werner Herzog. Çok acayip bir adam oynuyordu. Klaus Kinski. Çok acayip bir yerde geçiyordu. Amazon. Ve çok acayip bir konusu vardı. Gemi ve Opera. Yetmedi film çekimleri ile ilgili çok acayip ve inanılmaz söylentiler çıktı. Gemi devrilmiş ölenler olmuş, yönetmen başrol oyuncusunu öldürmeye kalkmış yada yapımcı şirket vazgeçmiş filmden gibi. Üstüne üstlük bunlar büyük ölçüde doğruydu da. Fakat sonunda ortaya ‘Acayip Bir Başyapıt’ çıktı. Nolitta ve Diso, filmin çıkışından 24 yıl sonra hafızamızı tazeleme kıtırı atıyor okuyucuya. Ve de büyük bir saygı duruşunda bulunuyor filme.

Fitzcarraldo Film afişi

Filmden kısa bir hatırlatma yapalım. Werner Herzog’un Fitzcarraldo’sundan daha kötü şöhrete sahip çok az film vardır. Film, Peru yağmur ormanlarının dağlık bir bölgesinden bir buharlı gemi getirmeye kararlı olan kauçuk baronu Brian Sweeney Fitzgerald’ın (Klaus Kinski) hikayesini anlatıyor. Oyuncuların ve ekibin katlanmak zorunda kaldığı sorunlar Fitzcarraldo’nun sinemalara bile ulaşmadan bir efsaneye dönüşmesine neden oldu. Set, en yakın şehirden yüzlerce kilometre uzaktaydı ve yalnızca uçak veya tekneyle ulaşılabiliyordu. Yalnızca sınırlı yiyecek ve tıbbi malzemeyle derme çatma bir köyde yaşamak zorundaydılar. Ekibin beş üyesinin yaralandığı ve bir diğerinin felç olduğu set kazası, iki uçak kazası, ekip üyelerinden birinin zehirli bir yılan tarafından ısırılması ve motorlu testereyle bacağının kesilmesi, filmin görüntü yönetmeni Thomas Mauch’un ise elini parçaladıktan sonra saatlerce anestezisiz bir ameliyat geçirmek zorunda kalması ve hatta yerli halkla yapılan küçük bir savaş dahil her şey görünür kazalardı.

Klaus Kinski ve gemisi

Ayrıca; Herzog’un her zamanki favori oyuncusu, Klaus Kinski başroldeydi. Ancak aşk ve nefret kardeştir. İkisinin çalkantılı ilişkileri, onları sinemadaki en kötü şöhretli yönetmen/oyuncu ortaklığı haline getirmişti. Kinski’nin değişken davranışları ve küçük konulardaki aralıksız şikayetleri, tüm ekibin, özellikle de anında ona düşman olan yerli figüranların öfkesini kabarttı. Daha sonra Herzog, yerli bir kabile şefinin, Kinski’yi öldürmeyi teklif ettiğini, ancak tüm filme yeniden başlamak zorunda kalmamak için reddettiğini anlattı. İşte filmin kötü öyküsü bu.

Herzog ve Kinski, iyi günlerinde
Herzog ve Kinski, Fitzgaraldo filminin çekimlerinde

Ulisses Ribeira. Bize, Mister No’nun eski bir pilot arkadaşı olarak tanıtılıyor. Fakat aradık, taradık daha önceki sayılarda rastlamadık. Yanılıyorsak bildirin lütfen. Fakat bu öyküde Mister No’dan sonraki başrolü oynuyor. Üstelik de oskarlık olmasa da başarılı.

Ulisses Ribeira

Sevgili Tukan kuşumuz yine işinin başında. İşi bize, Mister No’nun gittiği yerler hakkında tarihi ve turistik bilgiler vermek. Bu sefer ki şehir, Porto Velho. Kuşumuz, nüfusun birmilyon olmasından bahseder ama şu anki nüfusu 530,000. Ayrıca, gökdelenler konusunda da yanılmış. Tabii ki bir miktar yüksek binalar yapılmış ama pek gökdelen görülmüyor. Ya Nolitta yanılmış, ya da kuş kafası işte. Ama Mister No meraklılarının sevdiği bir öykü olan, ‘İnsan Avı’ öyküsü (Lal KM 28-29/Orijinal 110-113. sayılar) Porto Velho’da geçer. O tarihte yani 50’li yıllarda, kara yolu olmayan küçük bir limandı Porto Velho.

Lal 163. sayıda Porto Velho. (2006 çizimi)
Lal KM 28. cilt’te (110. sayı) Porto Velho. (1984 çizimi)

Bu öyküde Mister No ikinci bir eski dosta daha rastlar. Reis Awave. İnsan Avı öyküsünde tanıştığı, yardım ettiği Caripuna yerlilerinin reisi Awave. Reis biraz yaşlanmıştır. Son konuşmalarında birbirlerine bir daha görüşme temennisinde bulunurlar. İşte bu öykü onların buluşma öyküsü.

Reis Awave
Şiddet Kanunu. KM 28
İnsan Avı. KM 28

Öykünün ilk kitabı olan 163. sayının, 23, 25 ve 29. sayfalarında, Türk okuru için yabancı üç kelime geçer. Guarana. Pao de quejo. Kaypirinya.
Guarana. Sabunağacıgiller familyasından, küçük kırmızı meyveli, yüksek dozda kafein içeren tropik bir bitki türü. Brezilya’nın Amazon bölgesinde yaşayanlar guarana tohumlarını çiğneyerek ya da toz hale getirip, suda eritip enerji içeceği haline getirirler. Ayrıca günümüzde enerji içecekleri sektöründe ciddi bir yeri var.
Pao de queijo veya Brezilya peynirli ekmeği. Brezilya’da popüler bir atıştırmalık ve kahvaltı yemeği olan küçük, fırında pişirilen, peynirli rulo veya peynirli çörektir. Minas Gerais eyaletinden çıkmış, geleneksel bir Brezilya yemeği.
Kaypirinya. Misket limonu, esmer şeker, kashaça ve kırılmış buz ile yapılan Brezilya kökenli alkollü bir içecektir. Türk barmenlerin Türkiye’ye gelen Brezilyalı müsterilere Cachaca yerine vodka koyup kaypirinya adıyla satışını yaptığı içecek olarak da bilinir.

Guarana Bitkisi
Guarana Enerji içeceği
Pao de queijo
Kaypirinya

İnsanlar: Ulisses Ribeira, Awave, Abacaxi, Miguel Cruz, Moreno Galindez.
Mekanlar: Porto Velho, Nova Esperanca, Kolambiya, Medelin.