YÜZBAŞI JACK

Çizgili Düşler Özel: 31. kitap
Bonelli Editore. Texone Special 31. kitap
Yayın yılı. Haziran 2016
Yazan. Tito Faraci
Çizen. Enrique Breccia
Kapak. Enrique Breccia
Öykü Toplam 240 sayfa

Öykü: Kaliforniya’da Salapurya Jim’in isyancı yerlileri, Tex ve Carson’un eski korucu arkadaşı Foster’ın ailesini yok eder. Foster, Tex ve Carson’dan adaleti yerine getirmesini ister. Kaptan Jack’in Modoc’ları ile ABD ordusu arasındaki çatışma yaklaşıyor. Kızılderililer savaş alanını; geniş kayalar, vadiler ve mağaralardan oluşan “Lav Yatakları” ismiyle bilinen alana çekmek istiyor. Askeri araçların ve birliklerin muazzam gücü Albay Wheaton’ı cesaretlendirirken, Tex ve Carson, 45 kalibrelik adaletleri ile, Madoc’ların değil, katil Salapurya Jim’in peşindeler…

Özellik: Bu kitabın en önemli özelliği şudur. Tex Okurları, öykülerden bazılarının tarihsel olay yada şahıslara dayandığına çok fazla şahit olmuştur. Ama bu öykü; olay ya da şahıslarıyla o kadar iyi bilinen tarihsel bir içeriktir ki, sonu o kadar bellidir ki, bunu bırakın Tex‘in değiştirebilmesini, yazar Faraci bile değiştiremez. Geriye sadece, ama çok da önemli olan şey kalır. Duyguları iyi aktarmak. Breccia ile beraber bunu çok iyi başarmışlar. Beyazların kibri ve kalleşliği karşısında mağlup olan soylu Kızılderililerin romantik mağlubiyeti.

Yazımıza şu ‘Salapurya Jim‘İn ismi ile başlayalım. Orijinal ismi ‘Hooker Jim’. Yani ‘Fahişe Jim’. Yayınevi herhalde sansürü ya da genç okurları düşünerek böyle bir isim koymuş.

Bu öykü gerçek bir tarihi hikayeden alınmış. Ama ÇizgiRoman olarak ülkemizde de bazı sayıları basılmış olan Storia del West serisinde (Storia del West. Sangue di guerriero. 1977) işlenmiş bir konu. Ayrıca, 1954’de başrolünü Alan Ladd‘ın oynadığı, Yüzbaşı Jack rolünü Charles Bronson‘un üstlendiği Drum Beat (Bazı ülkelerde Capitan Jack ismi ile oynayan) isimli film de aynı tarihsel konuyu işler.

Yüzbaşı Jack kitabı İtalya’da 2016 yılında yayınlandı. 2015 ve 2016 yıllarında, 1,5 yıl içinde, Faraci‘nin yazdığı üç adet ve Recchoni‘nin yazdığı bir Tex öyküsünde de ‘eski dosta yardım’ konusunu görüyoruz. Faraci belli ki bu konuyu çok sevmiş. Bunlardan ilki Faraci’nin yazdığı Yağlı İp (656/657. İtalya. Haziran 2015). Tex ve Carson’un eski dostu olan Yargıç Kirkman, asılmak üzere olan suçsuz bir genci kurtarmaları için kahramanlarımızdan yardım ister.

İkinci öykü, Recchoni‘nin yazdığı Serenity Yolu (Renkli Tex 7. İtalya. Ağustos 2015). Bir suçlunun idamını engellemek için küçük çocuklar kaçırılır. İdam cezasını Yargıç Elmer Finn vermiştir. Elmer Finn eski bir Rangerdir. Bir çatışmada bacağından yaralanınca emekli olmuş ve kendini hukuğa adamış dürüst bir adamdır. Kaçırılan çocuklar şantaj olarak kullanılmak istenir.

Üçüncü öykü, yine Faraci‘nin yazdığı Tehlikeli Oyun (664/665. İtalya. Şubat 2016). Carson’un eski dostu olan, hatta genç bir Ranger iken rol modeli olan, artık emekli olmuş eski Ranger Jack Spenser yardım ister ikiliden. Spencer’in yeğeni askere yazılmıştır ve Spencer ona kafayı takmış olan bir çavuşun yeğenine kötülük yapacağını düşünmektedir. Ve dördüncü öykü Yüzbaşı Jack. Evet 1.5 yılda 4 eski dost (üçü eski Ranger) öyküsü.

Bu öyküde kızılderili bir kadın olan Winema‘ya beyazlar tecavüz eder. Ve Winema sanki kendi rızası ile yapmış gibi kabileden kovulur. Ne enterasan değil mi? 150 yıl sonra, ülkemizde aynı şeyleri yaşayabiliyoruz hala! Töre. Gerçi tersine bir öykü, bir kızılderili’nin tecavüz ettiği Ada Stark ın öyküsü olan Kanlı Ay (651/653. İtalya. Ocak 2015). Winema’nın yazgısı Ada’nın yazgısı ile kıyaslanamaz tabii ki. Ayrıca Tex, bu öyküde bir Rancer dostunun ölümüne şahit olur.

İnsanlar: Tex, Kit Carson, John Foster, Elisabeth Foster, Daniel, Billy, Yüzbaşı Jack (Kintpuash), Slapurya Jim, jaco, Winema, Çopur (Yaralıyüz) Çarli, İri Karga, Kıvırcık Kafalı Doktor (Şaman), Binbaşı Stephens, Çavuş Morrison, Teğmen Harris, Albay Wheaton, General Canby, Peder Eleazar Thomas.

Mekanlar: Güney Oregon ve Kuzey Kaliforniya sınırı.

Not: Kitap baskısında Modoc, İngilizcede olduğu gibi yazılmıştır. Okunuşu Modok‘tur tabii ki. Ama biz yukarıda kitaptan alıntıladığımız için Modoc’u kullandık.

GERÇEKLERDEN TEX MACERASINA

YÜZBAŞI JACK

Hazırlayan: eankara

‘’ Tex maceralarını sevmeyen çizgi roman okuru azdır ‘’ diye düşünüyorum. Üstelik sadece okur kitlesi değil, sanatçılar açısından da bakacak olursak yine seveninin , saygı duyanının çok olduğunu görüyoruz. Alışageldiğimiz Tex sanatçıları dışında, bir çok ünlü sanatçı , farklı seriler dahilinde, Tex yazarı ya da çizeri oldu. Örneğin ; Joe Kubert , Serpieri , Enrique Brecia, … ve daha niceleri. Macera çizmeyen bazı sanatçılar ise , sayfa çizimleriyle bir nevi saygı duruşunda bulundular, bulunuyorlar.

Bu yazıda, seveni çok olan Tex maceralarının geçmişi üzerinde durmak yerine, kökleri gerçek bir tarihsel olaydan yola çıkan, güçlü sanatçıların emekleriyle oluşan bir Tex macerasına, çeşitli yönleriyle bakacağız. Diğer yazılarımda olduğu gibi mümkün oldukça ‘’ spoiler vermeksizin ‘’, bu maceranın konusuna değinmeden bir şeyler açıklamak zor olacak !

Ama, en azından ele alınan olaya ; kısaca meydana geliş biçimi, Tex macerası olarak sanatçıların ve okurların görüşleri , günümüzde yapılan arkeoloji çalışmaları gibi açılardan bakacağız. Zira, bu macerayı okumuş olan okurlar hatırlayacaklardır; hem senaryo hem de grafik yapı özellikleriyle, oldukça önemli bir Tex macerası var karşımızda.

TARİHSEL SÜREÇ

Yıl 1872 , aylardan Kasım ayı. Soğuk , yağmurlu bir şafak vaktinde iki taraf birbirlerine doğru silahlarını doğrultmuşlar. Bir tarafta Teğmen Frazier Boutelle ve Amerikan ordusu var, diğer tarafta ‘’ Yaralı Yüz Charley ‘’ lakaplı Modok Kızılderilisi ve yanlarında bulunan kuvvetler var. Bu ‘’ düello ‘’, Amerika Birleşik Devletleri’nin onlarca yıldır süren Yerli soykırım saldırıları savaşlarını tetikledi ! Tabii düello kelimesi aslında yeterli değil , bir savaş söz konusu. Amerikan ordusu yaklaşık 1000 kadar askerle , yaklaşık 55 Modok yerlisine karşı , hacmine göre tarihinin en pahalı askeri hareketlerinden birini uyguladı.

Bugün çok az bilinen bu olay yani ‘’ Modok Savaşı ‘’ bir yıl boyunca ulusal gazete manşetlerinde yer aldı.
Güney-orta Oregon ve kuzeydoğu Kaliforniya’da yapılan savaş, ıssız Lav Yataklarında bir kuşatmayla sonuçlandı ve Modok’ları mülksüzleştirme ve yok etme yönünde onlarca yıldır süren çaba, bu olayla doruğa ulaştı.
( Yazının sonunda Modok Ulusu’nun tarihçesi, kültürü ve içinde bulunduğumuz yüzyıldaki durumu hakkında geniş bilgiyi bulabilirsiniz. )

Ancak, Modok’lar Tule Gölü’nün güneyindeki engebeli vahşi doğaya sığındılar. Takip eden aylar süren kuşatma ve gerilla savaşı sırasında, yenilip esir alınmadan önce büyük kayıplara ve masraflara neden oldular. Savaş, atılan son kurşunla da bitmedi. Yerli savaşçılar yargılandılar ve idam edildiler.
Bu topyekun kargaşada kahramanımız Tex, her zamanki gibi adaleti korumaya çalışıyor.

Modok Savaşı; kuşatma altındaki Modok’larla röportaj yapmayı başaran cesur muhabirlerin anıları, mektupları, konferansları , gravürler , fotoğraflar ve haber hikayeleri de dahil olmak üzere ilk elden anlatımlarda kapsamlı bir şekilde belgelenmiş durumdadır.

Kızılderili lider Kintpuash ( Modok dilinde ‘’ suya sert vuran ‘’ anlamında ) , Kaptan Jack olarak da biliniyordu. General Edward Canby ve Rahip Eleazar Thomas pusuya düşürülerek yakalanıp , öldürüldüler.

Bu arada, Tex’in kullandığı silah olan Colt Paterson ile ilgili olarak, 2011 yılında ilginç bir gelişme yaşandı. 1836 yılında New Jersey’deki efsanevi silah ustası Colt Paterson tarafından üretilen, Samuel Colt’un ilk tabancasının bilinen en iyi hayatta kalan örneği rekor fiyatla ( 977.500 Dolar ) satıldı. 40 yılı aşkın bir süredir alınıp satılan ateşli silahlar konusunda en değerli parça olarak nitelendirilen bu silahı ‘’ Silikon Vadisi Milyoneri ‘’ takma adlı bir koleksiyonerin aldığı bildirildi.

Kintpuash ve üç savaşçısının idam edilmesinin ardından Scarface ( Yaralı yüz ) Charley, Albay Frank Wheaton rarafından Oklahoma’ya gönderilecek olan Modok’ların şefi olarak atanmıştır . Çeşitli kaynaklar, onun   beyazların “gerçek yöneticiler” olduğunu kabul etmeyi reddetmesi nedeniyle görevden alındığını iddia ediyor.
Modok yerlilerinin savunmasını kurduğu bölge , günümüzde ‘’ Kaptan Jack’in Kalesi ‘’ olarak biliniyor . Daha sonraki bölümlerde göreceğimiz gibi, burası ‘’ Lav Yatakları Ulusal Anıtı ‘’nın koruma alanının bir parçası durumunda.

MACERAYI OLUŞTURAN SANATÇILAR

Yukarıdaki fotoğrafta görülen bu maceranın yazar ve çizeri, özellikle İtalya ve İspanya çizgi roman ortamı başta olmak üzere, çeşitli ülkelerdeki sanatseverler tarafından tanınan kişiler. Nitekim macera ortaya çıktıktan sonra ; senaryo yazarı Tito Faraci ile çizer Enrique Breccia tanıtım toplantılarının konuğu oldular. Ayrıca, çizer Breccia’nın panelleri Tex cildi sayfalarında okurlarla buluşmalarının yanı sıra , sergi salonlarının misafiri oldular.

Tito Faraci ( Senaryo Yazarı )

1965 yılında doğdu. Dünyanın onlarca ülkesinde yayımlanmış, en tanınmış İtalyan çizgi roman yazarlarından biridir. Mickey Mouse, Dylan Dog, Tex, Diabolik, Spider-Man, DareDevil ve Captain America gibi karakterler için hikayeler yazdı.

2015 yılında “La vita in generale” romanını , ayrıca Alessandro Baricco’nun “Senza Sangue” adlı romanının çizgi roman uyarlamasını imzaladı . Son romanının adı “Spigole” dür.

Sanatçı, bir çok ödül kazanmıştır.
Başlıcaları ;
⦁ ) 2004 yılında Lucca Comics’te ‘’ En İyi Senaryo yazarı Ödülü ‘’
⦁ ) 2011 yılında Halkın Sesi adlı öyküsü ile ‘’ En İyi Kısa Öyküsü ‘’ dalında ‘’ Topo Oscar Ödülü ‘’
⦁ ) 2012 yılında Reggio Emilia Comics Market fuarında ‘’ En İyi Senaryo Yazarı ‘’ olarak ‘’ Papersera Ödülü ‘’

Tito Faraci’nin Tex’in ‘’ Yüzbaşı Jack ‘’ ( yazımda maceranın adı, ‘’ Kaptan Jack ‘’ olarak yer alacak ) macerası ile ilgili olarak sorulan sorular karşılığında yaptığı açıklamalar şu şekilde :

‘’ Söz konusu tarihsel olayda, Lav Yatakları’nın (neredeyse ihtimal dışı bir yer) çok özel senaryosundan başlayarak, sisin varlığına, bu yerlerdeki savaşa ve bununla birlikte gerçekten çok sayıda istisnai olay yaşandı. Karşılaştığım en büyük zorluk, gerçekte meydana gelen olaylara saygı duyan, ancak okuyucuya Tex ve Kit Carson’ı hikayeden çıkarsaydık sonsözün farklı olacağı hissini veren ve aynı zamanda tarihsel kayıtların neden bunu yapmadığını haklı çıkaran bir hikaye olacaktı. Sergio Bonelli bana hikayeyi önerdiği andan itibaren sonunun zaten yazıldığını ve acı bir son olacağını biliyordum. Tex tarihten galip çıkar ama aynı zamanda tarihe mağlup olur. Doğru olduğunu düşündüğü şeyi yaptı ama olayların gidişatı değiştirilemiyor.
Yazma görevi üstlendiğim hem de Enrique Breccia tarafından çizileceği için çok heyecanlandığımı hatırlıyorum . Birkaç fikir sundum ama hiçbiri uygun karşılanmadı.

Sonra Mauro Marcheselli’nin bana Sergio Bonelli’nin aklında bir konu olduğunu söylediğini hatırlıyorum ve o yılın temmuz ayında Sardunya’da tatildeyken Sergio beni aradı ve çok iyi bildiği tüm hikayeyi anlattı.

Bana, Charles Bronson’ın başrolde olduğu, bu olaylara dayanan bir film izlememi (ve ardından bunu hemen unutmamı) söyledi, bana Kaptan Jack’ten bahsetti ve ayrıca Modok’ların tarihinin de bir şekilde aynı şekilde olabileceğini söyledi. Çağdaş tarihle bağlantılı olmalıydı. Sergio hikayeyi anlatırken ben de not alıyordum ve şunu söylemeliyim ki son, acılığı ve alacakaranlıklarıyla kesinlikle Nolitta döneminin izlerini taşıyordu. Milano’ya döndüğümde, Bonelli beni kağıt belgelerle doldurdu! Ben de kendi adıma internette biraz araştırma yapmaya başladım; tarihleri, isimleri, etkinlikleri ve her şeyden önce son derece uygun bir yeri bir araya getirdim. Lav yatakları ilginç bir bölgeydi.

Winema ve Kaptan Jack, üzerinde en çok çalıştığım iki karakterdi. Ama şunu da söylemeliyim ki, iyiyle kötü arasındaki çok bulanık ve ayırt edilemez sınırlara sahip, tarihi figürlerden oluşan galerinin tamamı çok ilginçti.
Senaryo yazım stilimi çok detaylı tuttum ama aynı zamanda Breccia’nın nasıl bir sanatçı olduğunu da aklımda tuttum. Ona manevra için geniş bir alan bırakarak yazmaya devam ettim. Aslında senaryonun bir kısmını kendisine verdikten sonra Breccia ile tanıştım ve bana büyük bir coşkuyla teşekkür etti çünkü hikayeyi çizerken gerçekten eğleniyordu.

Kısmen benim tarzım olduğundan ve sessiz sekansları gerçekten sevdiğimden, kısmen de bence Breccia’nın çiziminde boşluk olması gerektiğinden, ekleyebileceğim pek çok kelimeden vazgeçtim. Konuşma balonlarının bile başlı başına kendi değerleri olan grafik işaretler olduğu doğru ama özellikle kuru diyaloglar yaratmaya kendimi zorlamam gerektiğini hissettim. Breccia’ya yardım etmek istediğim şeylerden biri, uzun diyaloglar veya yansımalar olmadan, oldukça kısa ve öz bir hikaye yazmak ve ustanın çizimlerinin sahip olduğu anlatma yeteneği sayesinde çizimin mümkün olduğu kadar gösterilmesi için alan bırakmaktı.

Breccia, her karakteri tam olarak tanımlama, Tex’in ateşlediği basit bir silah sesine bile her görünüşe vurgu yapma becerisiyle, tüm pasajın muazzam bir güç, drama, dokunaklılık ve ciddiyetle donatılmasını sağlamayı başarmıştır.
Ayrıca, doğanın, hayvanların, avların ve yırtıcı hayvanların güçlü varlığı, neredeyse olacakların uyarı işaretleri haline geldi. Bu kadar gerçekçi bir hikayeye sözde fantastik bir unsurun eklenmesi bence çok etkili oldu. ‘’

Enrique Breccia ( Çizer )

Arjantinli ünlü çizgi roman sanatçısı Alberto Breccia‘nın oğlu olan Enrique Breccia 1945 yılında doğdu.

İlk eserini 1968’de babasıyla birlikte ünlü devrimci Che Guevara‘nın yazdığı La Vida del Che biyografisini resimleyerek çizdi. 1972’de İngiliz yayınevi Fleetway ile işbirliğine başladı; takma adla Spy 13 çizgi romanını çizdi ve daha sonra İtalyan dergisi Linus için bir dizi savaş hikayesi yazdı.

Yazar Carlos Trillo ile işbirliği 1976 yılında çizgi roman El Buen Dios ile başladı ve hemen ardından dünya çizgi roman sahnesine birlikte girdiği en ünlü karakteri Alvar Mayor izledi. 1983’te Robin Wood’un senaryosundan Ibanez‘i, 1987’de Lope de Aguirre çizgi romanını ve 1995’te De Mar a Mar‘ı yayımladı. 2000’de Amerikalı çizgi roman yayıncılarıyla işbirliğine başladı ve Marvel için X-Force, Marvel için Legion Worlds ve Batman: Gotham Knights‘ın bir sayısı üzerinde çalıştı.

DC Çizgi Romanları. 2002 yılında DC çizgi romanlarının Vertigo baskısı için Hans Rodionoff tarafından yazılan, yazar HP Lovecraft‘ın hayatını konu alan Lovecraft çizgi romanını çizdi.

2005 yılında Vertigo serisi Swamp Thing‘in baş sanatçısı oldu ve 2007 yılına kadar 22 sayı çizdi.

Breccia, Tex’i Adalete karşı sürekli gerilimi nedeniyle sevdiğini ve bunun Kanun’dan çok farklı bir şey olduğunu söylüyor. Dino Battaglia ve Hugo Pratt’a olan hayranlığını itiraf ediyor .Kit Carson ona, Corto Maltese’nin arkadaşı Rasputin’i hatırlatıyormuş. En büyük ilham kaynağı olarak ; Goya ve Bacon, Caravaggio , Rembrandt , Bosch ve Bruegel olduğunu açıklıyor.

Enrique Breccia’nın Tex’in ‘’ Capitan Jack ‘’ macerası ile ilgili olarak sorulan sorular karşılığında yaptığı açıklamalar şu şekilde :

‘’ Sergio’yla ilk karşılaşmamız değildi . Bir Tex macerası yapmayı teklif etmek için benimle iletişime geçmeye çalışmıştı. Elbette gururum okşandı, ama bunu üstlenecek durumda değildim. Yaşadığım kırsal ilçenin belediye başkan yardımcılığı görevini üstlendim .( Buenos Aires yakınlarındaki General Alvarado Bölgesi ) Çoğu zaman gerçekten perişan koşullar altında geçinen nüfusun ağır günlük ihtiyaçlarıyla uğraşmak zorunda kaldım , bu kesinlikle tam zamanlı bir görevdi. Ama daha sonra Tex macerasını çizme görevini üstlendim.

İki yüz yirmi dört levhadan oluşan bir eserde asıl mesele , ilk panodan son panoya kadar grafik tutarlılığının sağlanması önemlidir . Bu macerayı çizme işinin, popüler bir karakteri çizmenin zorluğundan ziyade özel bir sorumluluk olarak gördüğümü söylemeliyim . Ayrıca senaryoda anlatılan olaylar nedeniyle Modok Kızılderililerinin isyanı gerçekten yaşandı. Çizilmiş olarak bulunabilecek birçok Kızılderili ve askeri figür gerçekten vardı . Faraci ‘nin hikayesi , onların hikâyesini muhteşem bir çizgi roman macerasına dönüştürdü .

Kitabın prodüksiyonuna gelince , hiçbir gerçek sorun yaşamadım . Hayatımın çoğunu kırsal kesimde , at yetiştirerek , özgür alanlarda yaşayarak , Ouindi’de geçirdim . Bu yüzden Western dünyasından karakterler bana tanıdık geliyor . Ama, bu çizim işi hiç de kolay değil .

İnsan ve hayvan anatomisini azimle çalışmak , gerçek dünyanın perspektiflerine ve detaylarına dikkat etmek gerekiyor. Ayrıca, renklere kadar tüm malzemelerin kullanımında tam ustalığa ulaşmak için sürekli eğitim almak gerekiyor . Böyle bir görev alan sorumlu biri, duygusal olarak da hazırlıklı olmalı. Tabii bu durum, karşılaşılan zorluklarda pes etmek anlamına gelmez ”.

Breccia dünya çapında tanınan bir çizer olarak çeşitli çalışmalarıyla , çizgi romanlar , ünlülerin evini süsleyen resimler üretmeye devam ediyor.

ARKEOLOJİ

İnsanoğlu en az 11.500 yıldır Tule Gölü Havzasında yaşıyor . On dokuzuncu yüzyıla gelindiğinde Modok Yerli grupları, gölün kuzeybatı köşesine boşalan kaynağı olan Kayıp Nehir’in kıyısındaki mevsimlik köylerde yaşıyordu. Batıdaki Everglades lakaplı göl, bir zamanlar 100.000 dönümlük alanı kaplıyordu ve yerel kabilelere bol miktarda balık, av eti ve yenilebilir bitki sağlıyordu. Modoklar kışın kalıcı sığınak evleri ile yazın mevsimlik yiyecek kaynaklarının yakınında inşa edilen geçici yapılar arasında hareket ediyorlardı. Tule kamışları onlara yiyecek sağlıyordu. Ayrıca; yatakları, mokasenleri, bebek beşikleri ve lifli saplarından örülmüş sepetleri yine kamışlardan yapıyorlardı. Aşağıda , yerli kıyafetlerinden örnekler görüyoruz.

Bugün, maceranın geçtiği ‘’ Modok Savaşı ‘’ nın yaşandığı bölgede , arkeoloji çalışmaları uzman kişiler tarafından yürütülmüş durumda. Kaptan Jack’in Kalesi‘nden geçen bir patikanın sonuna doğru, 2008 yangınından sonra kayaya dik olarak sıkıştırılmış 3 metrelik bir direk duruyor. Modok’un atalarının meydan okuma eylemini onurlandırmak için bıraktığı eşyalar olarak; bandanalar, beyzbol şapkaları, renkli kumaşlar ve boncuklu mücevherler görülüyor.

Bölgede arkeolojik araştırma yapan heyette görevli kişiler ( 2018 )

Kathryn Gleason :
Peyzaj Mimarlığı Profesörü ve antik Roma tasarımlı peyzajların arkeolojisi ve peyzaj mimarlığı tarihi konusunda uzman.

Dr.Christina Cheung :
Biyoarkeoloji konusunda güçlü bir geçmişi olan, birbiriyle ilişkili bir dizi antropolojik ve arkeolojik soruyu ele almak için kararlı izotop yöntemleri kullanma konusunda uzmanlaşmış bir arkeolog.

Devery Saluskin :
Saha araştırmalarında arkeoloji teknisyeni

Arkeolog Saluskin, kabilelerin bölgenin arkeolojisine ve yönetimine mümkün olduğunca dahil olmasının önemli olduğunu söylüyor. “Bu sadece 1872’nin anlık bir fotoğrafı değil” diyor. “Burası kutsal bir yer ve üzücü bir yer.”

Gleason ve Cheung, araştırmalarında burada toplam 756 tahkimat özelliği kaydetti; bunlara en az 569 tüfek çukuru veya savaş sırasında korunmak için inşa edilen küçük barikatlar da dahil. 

Havan mermisi parçaları, obüs mermileri ve toplar için bir tetik mekanizması dahil. Ordunun, İç Savaşta yaygın olarak kullanılan hafif ve taşınabilir toplar olan havan topları ve dağ obüsleri için mevzi kurulan yerler görülüyor. Gleason, çatışmanın tarihi kayıtlarını inceleyerek ,“kariyerimde bir eseri elime alıp onun düştüğü günü ve muhtemelen onu düşürenin kim olduğunu öğrenebildiğim çok sık görülen bir durum değil” diyor.

Arkeologlar savaş alanının dört bir yanından kullanılmış mühimmat buldular. Saluskin , “o mermiler atalarımı öldürmek için gönderildi” diyerek , duygularını belirtmiş.

Bir başka arkeoloji heyeti David Curtis’in başkanlığında 2023’te bir yürüyüş gerçekleştirdi. Yukarıdaki fotoğrafta grup görülmekte.

GÜNÜMÜZDE; SAVAŞIN YAPILDIĞI ARAZİ

Günümüzde, Oklahoma‘da yaklaşık 300 Modok var ve yaklaşık aynı sayıda, Klamath ve Yahooskin halklarını da içeren yerli nüfusu güney Oregon’daki Klamath Kabilelerine ait. 2017 yılında Oklahoma’nın Modok kabilesi, anıtın kuzey ve batısındaki 800 dönümlük alanı satın alarak atalarının topraklarına bir nevi geri dönüş yapmıştır.

Kabile, ABD hükümetinin 1873’teki Modok Savaşı‘ndan sonra sığır arabalarıyla Oregon’daki Fort Klamath’tan Oklahoma’ya naklettiği 155 Modok’un torunlarını içeriyor. Oregon ve Kaliforniya sınırı yakınındaki Tule Gölü bölgesi, zorla uzaklaştırıldıkları topraklarda varlık geliştirmeyi amaçlıyor. Son üç yıl içinde kabile, Barntop Dağı’nın eteklerinde, Aşağı Klamath Gölü’nü Tule Gölü’nden ayıran adaçayı yaylalarında iki bitişik mülk satın aldı. Kabile, yakınlardaki av köşklerinin çiftçilere arazi kiralamaya başlamasının ardından, onlarca yıldır aşırı otlaklar haline gelen bu ekosistemleri yeniden canlandırmayı amaçlıyor.

Bölgeye yeni atanan kaynak ve geliştirme direktörü Ken Sandusky, bölgenin derin bir anlam taşıdığını söyledi. Kabile, hem mülkler için, hem de bitişikteki kamu arazilerindeki restorasyon çalışmaları konusunda, Arazi Yönetimi Bürosu, ABD Balık ve Yaban Hayatı Servisi ile birlikte çalışmayı umuyor.

OKUR YORUMLARI

‘’ dailybaloon ‘’ takma adlı kullanıcı :

Okumayı bitirdikten sonra kendimi, bana belli bir tatmin veren gerçekten ilginç bir cilt üzerinde düşünürken buldum. Kısacası Faraci, her açıdan yetenekli, ancak büyük ölçüde türün klişeleri içinde kalan, çok bariz klişelere düşmeyen bir Western hikayesi yaratmış. Aksiyon iyidir (özellikle sonlarda konuşan çoğunlukla silah sesleri olsa bile) ve daha betimleyici uzun sahnelerde bile gerilim her zaman yüksek. Elbette yenilikçi bir şey yok, ancak her şey büyük bir kaliteyle ve karakterlere, onların psikolojik evrimlerine iyi bir saygıyla yönetiliyor.
Okumayı bitirdiğinizde , her şeyden önce size hayal kurduran Breccia‘nın çizimleri oluyor. Hacmin görsel etkisi olağanüstü (tam tersini beklemek zor), Arjantinli’nin tarzı açıkça ortada. Karakterler son derece gerçek ve aynı derecede etkileyici, hem fiziksel özellikler hem de giyim açısından çok doğru. Manzaralar güzel görünüyor; muhteşem ve çok zengin ya da kurak ve misafirperver olmayan bir doğa, zarif bir tarama ,ayrıntı cümbüşüyle hüküm sürüyor. Bazen en heyecanlı anlarda konuyu kaybetme eğiliminde olmamıza rağmen, aksiyon sahneleri gergin ve dinamik; diyaloglar ise zaman zaman neredeyse Hugo Pratt macerlarındaki gibi bir tat bırakıyor.
Kaptan Jack mükemmel bir kitap. Olağanüstü görsel etkisi ve nefesinizi kesen çizimleriyle, sevmeyenlerin bile takdir edebileceği ( bu küçük bir başarı değil ) türde bir hikayeden bahsediyoruz.

‘’ natural killer ‘’ takma adlı kullanıcı, yorumunda konuya daha sanatsal yaklaşmış ;
Breccia’nın ‘’ Kaptan Jack ’’ i, onun özelliğini gösteren ve Tex’in geleneksel maceralarına alışkın okuyucuları şaşırtan, tuhaf dışavurumcu tarzı nedeniyle, hem heyecan hem de şaşkınlık uyandırıyor.

‘’ Andera Ranzolin ‘’ takma adlı kullanıcı filozof Spinoza’dan alıntı yaparak, bana oldukça ilginç gelen yorumunu şöyle açıklamış :

“Sizi uyarmak isterim ki, ben doğaya güzellik ya da şekil bozukluğu, düzen ya da karışıklık atfetmiyorum. Çeşitli şeylere ancak hayal gücümüzle ilişkili olarak güzel diyebiliriz. ‘’ (Baruch Spinoza)
Sonrasında , Andera Ranzolin şöyle diyerek yorumunu bitirmiş;
Bu alıntıyla Breccia‘nın Tex‘ini sevdiğimi söylemek istemiyorum ! Ama kendini kesinlikle bundan hoşlanacak biri olacağına ikna etmelisin !

‘’ ELHDLT ‘’ takma adlı kullanıcı ise yorumunda Breccia’yı ön plana çıkarmış ;
Her ne kadar Kaptan Jack’in senaryosu çok iyi seviyede olsa da Enrique Breccia’nın muhteşem sanatının tamamen gölgesinde kaldığını da söylemek gerekiyor . Arjantinli çizerin bu albümün yaklaşık iki yüz sayfasında yaptıkları doğrudan başka bir dünyadan. (…) Son zamanlarda bu işten pek heyecan duymadığını itiraf etse de, siyah beyaz çalışmasındaki ustalığı inanılmaz. Siyah renkleri muhteşem bir şekilde kullanıyor; bize Bernie Wrightson’ı hatırlatan çizgileri var.

” Renza ”. Son olarak, Kuzeybatı İtalya’da Alta Langa bölgesinde yaşayan ilginç bir Tex okurunu tanıyalım. Adı Renza olan, Alta Langa’lı kadın tam bir Tex tutkunu ! Renza’ya bu tutku babasından miras kalmış. Ev işleri, aileyle ilgilenmek, tarlalarda ve hayvanlarla çalışmak gibi günlük rutin işlerinin dışında kalan zamanlarını Tex çizgi romanlarını okumaya adamış. Tex’i sevme nedenini şöyle açıklıyor ;
Tex yakışıklıydı, gazetelerde gördüğünüz, kadınları çılgına çeviren bir Amerikan sinema yıldızına benziyordu, ama benim hoşuma giden şey bu değildi. Tex yetenekli bir silahşördü, Winchester ’73 ve Colt 45’iyle hiçbir atışı kaçırmazdı, her zaman kanunun yanındaydı ve her şeyden önce yanlışlara tahammülü yoktu. En zayıfları, sömürülenleri savundu. Ve ülkedeki çiftçilerin yoksul yaşamlarıyla, pek çok sömürülen insanın bulunduğunu düşünün. Her şeyden önce küçük çiftçileri büyük çiftlik sahiplerinin kibrinden korudu.
Renza artık doksan beş yaşında ve her zaman olduğu gibi yeni Tex albümlerinin çıkmasını endişeyle bekliyor. 

Her çizgi roman okuruna , ama öncelikle Tex seven okurlara, Teks dolu günler dileklerimizle .

MODOK ULUSU TARİHİ / DİLİ / YEMEKLERİ / MÜZİĞİ

Geçmişten Bugüne Modok Ulusu Tarihi ( * )
Modok Ulusu’nun veya Kaptan Jack’in Modok Kızılderilileri Grubu’nun atalarının evi, şu anda Kaliforniya-Oregon sınırı boyunca uzanan 5.000 mil kareden fazla bir alanı kaplıyordu. Batıda görkemli Cascade Dağları’nın her zaman karla kaplı zirveleri beliriyordu; doğuda, Sierra-Nevada sırasındaki Warner Dağları’nın zirvelerine kadar uzanan, alkali düzlüklerden oluşan çorak bir arazi vardı; Ponderosa çamlarından oluşan yüksek ormanlar ve görkemli su ve nehir kıyıları kuzeydeyken, artık bir Ulusal Anıt olan Lav Yatakları ve Shasta Dağı’na uzanan Medicine Lake yanardağ aralığı güney sınırlarını oluşturuyordu.
Çok eski zamanlardan beri, yaklaşık 14.000 yıl öncesine dayanan kaya sanatı kayıtlarıyla; Modok kültürel açıdan bağımsız ve benzersiz bir gruptu. Bazen istenmeyen ziyaretçileri kovmak veya komşu kabilelere baskın yapmak için savaş grupları oluşturuyorlardı. Modoklar, mevsimleri takip eden, yiyecek için çevreyi yöneten ve keskin ekonomik ticaret anlayışlarıyla kullanılacak ürünler geliştiren avcılar, balıkçılar ve toplayıcılardı. 19. yüzyılın başlarında beyaz Avrupalı ​​Amerikalıların gelişi hayatlarını sonsuza dek değiştirdi.

Keşif kürk tüccarlarının ve ardından Avrupalı-Amerikalı yerleşimcilerin Kuzeybatı Pasifik’e sızmasının Yerli halklar üzerinde çeşitli sosyal ve ekonomik etkileri oldu. Modok, komşu kabilelerle rekabet edebilmek için gerekli hale gelen silahlar ve atlar için kürk tüccarlarıyla takas yapıyordu. Ancak en sonunda tüccarlar ve maden arayıcıları yerlerini başlangıçta kabilenin arkadaşlığından hoşlanan çiftçilere ve çiftlik sahiplerine bıraktılar, ancak daha sonra yerleşim ve kar amacıyla toprak ele geçirmeye odaklanan bireyler Yerli sakinlere pek saygı duymadı. Bu yeni Amerikalı işgalciler, doğrudan geleneksel Modok topraklarından geçen Oregon Yolu üzerinden batıya gittiler.

Modok, çiftçilik ve çiftçiliğe yeni gelenlerle barış içinde yaşamayı seçti; genellikle onlar için çalıştı ve hayvancılık ve diğer ihtiyaçlar için ticaret yaptı. Kızılderili olmayanların atalarının anavatanlarına akınının Modok halkının kültürü üzerinde muazzam bir etkisi oldu. Yerleşimcilerin birçok yolunu benimsediler ve sonunda Kaliforniya’nın Yreka kasabasında sosyalleştikleri Kızılderili olmayanların desenlerini taşıyan giysiler giymeye başladılar. Modokların isimleri bile değişti ve kendi halkları tarafından beyaz adamın kendilerine verdiği isimlerle tanındılar. Kintpuash Yüzbaşı Jack olurken diğerleri tarihte Yaralı Yüzlü Charley, Steamboat Frank, Sahte Charley, Shack Nasty Jim, Long Jim, Kıvırcık Kafalı Doktor ve Fahişe Jim olarak tanındı.
Her yıl daha fazla yerleşimci geldikçe, tarım ve otlatma için giderek daha fazla toprağa ihtiyaç duyulduğu kabul edildi. Bu yerleşim akışı, Modok’ları anayurtlarından uzaklaştırmaya yönelik yanlış motivasyonu güçlendirdi ve 1849’daki Altına Hücum ve Kaliforniya’nın 1850’de Eyalet haline gelmesiyle devam etti. Kaliforniya’nın ilk Valisi Peter Burnett, bir politikanın bir politikayı desteklemesi gerektiğini açıkladı. Kızılderililere karşı “ırkları tükenene” kadar yürütülecek “İmha Savaşı”; Kaliforniya Eyalet Yasama Meclisi, Kaliforniya’nın yerli halkını öldürmeye yönelik milis kampanyaları için yarım milyon dolar tahsis etti.

1852’de, Ben Wright adında kendini “Kızılderili Savaşçısı” ilan eden bir kişi, Yreka kasabasında bir madenci ordusu kurmak için Kızılderililerin öldürülmesini onaylayan ve finanse eden Kaliforniya Eyaleti politikasından yararlandı. Bu grup bulabildikleri herhangi bir Modok’u bulmak için yola çıktı, çünkü bunların yerleşimcilerden oluşan bir vagon trenine saldırdığı iddia edilen Kızılderililer olduğu söyleniyordu. Bir yıllık bir süre boyunca, Ben Wright liderliğindeki milisler, Kaliforniya eyaletinin desteklediği bir soykırımda her cinsiyetten ve yaştan tahminen 170 (veya daha fazla) Modok Kızılderilisini acımasızca öldürdü. En büyük seferi 1852 sonbaharında Oregon-Kaliforniya sınırındaki Kayıp Nehir’in ağzındaydı ve burada beyaz bir barış bayrağı altında öldürebildiği kadar çok Modok’u öldürdü. Kaliforniya’nın imha politikası tarafından finansal olarak desteklenen rastgele milislerin sürekli saldırıları, Modok halkı ile ABD arasındaki çatışmayı başlattı.
Kabile, yerleşimcilerin getirdiği yok edici hastalıkların etkisi ile birleşen sebepsiz saldırılar nedeniyle çok sayıda zayiat verdikten sonra, barışı sağlamak için Yreka’dan yardım istedi. Eski bir yargıç ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Kızılderili ajanı olan Elijah Steele, bölgedeki diğer Kabilelerle birlikte Kabile’ye yardım etmeyi kabul etti ve 1864 Sevgililer Günü Anlaşması olarak bilinen anlaşmanın taslağını hazırladı. Kabilelerin uzlaşması anlaşmaydı. birbirleriyle ve bölgedeki tüm yerleşimcilerle barış ve dostluk içinde yaşamak. Gezginlerin kabile topraklarından güvenli bir şekilde geçişine izin verdiler, yerleşimcilerden hırsızlık yapmamayı kabul ettiler ve onları kasabaya getirirken yalnızca avlanmak veya tamir etmek için silah taşıyacaklardı. Verdikleri tavizler karşılığında, Kabile bir rezervasyonla sınırlı olmayacak ve kendi topraklarında yaşayabilecek ve yerleşimciler için veya rehber olarak yaptıkları işler için ücret ve ücret alabilecekti.

Ne yazık ki Sevgililer Günü Anlaşması Amerika Birleşik Devletleri tarafından kabul edilmedi ve Kongre tarafından dahi dikkate alınmadı. Bunun yerine Amerika Birleşik Devletleri, Oregon Kızılderili Ajansı aracılığıyla yeni bir Antlaşmayı müzakere etmeye karar verdi; bu, Kızılderililerin Kabile Toprakları haklarını sona erdirecek ve ortadan kaldıracak ve bir çekince koyacak bir Antlaşmaydı. Bu ikinci Antlaşma, Council Grove Antlaşması olarak biliniyordu ve Ekim 1864’te imzalandı, ancak 1870 yılına kadar Amerika Birleşik Devletleri tarafından tam olarak onaylanmadı. Modok, Klamath ve Yahooskin Grubu kabileleri, topraklarını Amerika Birleşik Devletleri hükümetine devretti. ve ortak rezervasyon anlaşması imzaladı. Bu Antlaşmadaki Modoklar, geleneksel düşmanları olan Klamath Kızılderilileriyle birlikte yaşamayı kabul etti.

Rezervasyondaki yaşam idealden daha azdı. Klamath’ların sürekli tacizi ile onların refahından sorumlu olan ve Modok halkına Antlaşma’da almayı kabul ettikleri erzakların verilmesini sağlayamayan Kızılderili ajanının bariz ihmali arasında, Modok giderek daha fazla hayal kırıklığına uğradı. 1865 baharında Kaptan Jack, Modok grubunu bölgeden uzaklaştırdı ve Kuzey Kaliforniya’nın Lost River bölgesindeki memleketlerine geri döndü.
1864 yılında imzalanan anlaşma nihayet 1870 yılında onaylandı ve Başkan Ulysses S. Grant tarafından imzalandı. Sonraki iki yıl boyunca Kaptan Jack, bölgeye geri dönmeyi reddetti ve bunun yerine Lost River’da ayrı bir Modok rezervasyonu talep etti. Komiserin Washington DC’deki Yerli İşleri ofisi, 1872 yılının Kasım ayında, meydan okuyan Modok’u yakalayıp Oregon’daki Klamath bölgesine geri götürmeye kararlıydı. Modok’un “eğer yapabiliyorsanız barışçıl bir şekilde, gerekiyorsa zorla” bölgeye geri gönderilmesi yönündeki yanlış tavsiye edilmiş bir askeri emir, Teğmen Frazier Boutelle ve askeri bölüğünün Kintpuash kampıyla karşı karşıya gelip ateş açtığı ilk savaş olan Kayıp Nehir Muharebesi’ni alevlendirdi. Modok’a karşı ilk atış. Kayıp Nehir Savaşı, beceriksiz bir askeri düzenin ve patlayıcı Modok Savaşı’nı ateşleyen bir eylemin sonucuydu.
Modok Savaşı başladığında Modok savaşçıları eşleri ve çocuklarıyla birlikte yakındaki Lav Yataklarına çekildiler. Savaş yaklaşık 150 yıl önce yapıldı, ancak Amerikan askeri tarihinde Kızılderili savaşlarının en inanılmazı olarak öne çıkıyor. Kaptan Jack, Savaş boyunca 60’tan fazla adam toplamadı, ancak neredeyse sekiz ay boyunca, dağ obüsleri ve kohorn havan topları tarafından desteklenen 1000’den fazla adama sahip olan Birleşik Devletler Silahlı Kuvvetlerine karşı koydu. Modok doğrudan çatışmada yalnızca altı kişiyi kaybederken, ABD Ordusu, bir Kızılderili Savaşı’nda hayatını kaybeden tek ABD Generali olan General ERS Canby de dahil olmak üzere 45 kişi öldü. Modok Savaşı, Amerika Birleşik Devletleri hükümetine o zamanın en düşük tahminine göre yarım milyon dolara mal oldu; bu, bugünün para birimiyle kabaca 8.500.000 dolar eder. Düşmanın sayısı göz önüne alındığında, muhtemelen şimdiye kadar yapılan en maliyetli Yerli savaşıydı. Buna karşılık, Modok’un Lost River’da talep ettiği rezervasyonun maliyeti bugünün para birimiyle en fazla 10.000 ABD Doları veya 180.000 ABD Doları olacaktır.

Savaş nihayet 1 Haziran 1873’te sona erdiğinde, Kaptan Jack ve beş savaşçısı Schonchin John, Black Jim, Boston Charley, Barncho ve Slolux, Amerikan tarihinde Askeri Savaş Suçları Komisyonu tarafından yargılanan tek Kızılderililer oldu. Yakalanan diğer Modoklar vagonla Fort Klamath, Oregon’a nakledildi ve Modok çocukları tanıklık etmeye zorlanırken 4 silahsız Modok adamını öldüren ve bir Modok kadınını ağır şekilde yaralayan Oregon Gönüllüleri tarafından saldırıya uğradı. Darağacı, duruşma başlamadan önce inşa edilmişti ve kararın asılarak idam olacağı açıktı. İnfaz için belirlenen tarih 3 Ekim 1873’tü. İnfazların gerçekleşmesinden hemen önce Barncho ve Slolux’un cezaları Alcatraz Adası’nda ömür boyu hapis cezasına çevrildi. Ancak, diğer Modok erkekleri, kadınları ve çocukları ile birlikte liderlerinin asılmasını izlemeye zorlanana kadar cezalarındaki değişiklikten haberdar edilmediler. Kaptan Jack, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki birçok Yerli savaşından birine katıldığı için Askeri Komisyon tarafından idam edilen tek Kızılderili lider olduğunu kanıtladı.

12 Ekim 1873’te 155 Modok, 42 erkek, 59 kadın ve 54 çocuk 27 vagona yüklendi ve Kaptan HC Hasbrouck ve Battery B, 4. Topçu askerlerinin koruması altında Fort Klamath, Oregon’dan ayrıldı. Kızılderili İşlerinden Sorumlu Komisyon Üyesi onları Cheyenne, Wyoming’de askeri koruma altında bir çekinceye yerleştirmeye karar vermişti; ancak varış yerlerinin daha sonra Kızılderili Bölgesi Quapaw Ajansı olacağını açıklamamaları konusunda kesin emirler verilmişti.

Yolculuklarının ilk durağı bir hafta sonra Yreka, Kaliforniya yakınlarındaydı. Sonunda Redding, Kaliforniya’ya vardıklarında Barncho ve Slolux, askeri muhafızlarıyla birlikte Alcatraz Adası’na gönderildi. Geriye kalan Modok’lar, Wyoming Bölgesi’ndeki Fort DA Russell’a korkunç bir yolculuk için, daha önce hiç görmedikleri bir araç olan trenle sığır taşımak için tasarlanmış arabalara yüklendi. Modok, askerlerle dolu diğer iki binek vagonun arasına yerleştirilmiş dört demiryolu sığır vagonunu işgal etti. Gece gündüz her arabanın kapısında tüfek dolu muhafızlar duruyordu. Silah taşıyabilen tüm erkek ve oğlan çocukları, tren vagonunun zeminine ağır bir şekilde zincirlenmişti.
Fort DA Russell yakınlarında, diğer bölgesel kabilelere karşı yaklaşan askeri kampanyalar nedeniyle emirler değiştirildi ve Modok mahkumları Nebraska’daki Fort McPherson’a gönderildi. 29 Ekim’de oraya varan Yüzbaşı Hasbrouck, görevlerini Amerika Birleşik Devletleri Ordusu, Kızılderililerin Taşınmasından Sorumlu Özel Komiser Yüzbaşı Melville C. Wilkinson’a devretti. Modok mahkumları, kaleden birkaç mil uzakta, Platte Nehri’ndeki bir adaya yerleştirildi ve burada avlanmak ve yiyecek için balık tutmak için kamp kurdular.

Sığırları taşımaya yönelik demiryolu vagonlarıyla kış başında yapılan 2.000 millik korkunç yolculuk, 16 Kasım 1873’te 153 Modok erkek, kadın ve çocuğun Baxter Springs, Kansas’a soğuk ve aç gelmesiyle sona erdi.
Baxter Springs’te Kaptan Wilkinson, Modok’un nereye yerleştirileceği konusunda Quapaw Ajansı’ndaki Kızılderili Ajan Hiram W. Jones ile görüştü. Onların, Ajan Jones’un doğrudan denetimi altında olacakları Doğu Shawnee topraklarına yerleştirilmesine karar verildi. Ancak Jones’un Quapaw Ajansı, sırtlarında küçük ama bol battaniyeler olan 153 Kızılderili ile ilgilenmeye pek hazır değildi. Yaralı Yüzlü Charley komutasında ve Kızılderili olmayan üç kişinin yalnızca bir günlük yardımıyla Modok, teşkilat merkezinden iki yüz metre uzakta kendi geçici ahşap kışlalarını inşa etti. Bazıları çadırlarda barındı. Bu konaklama yerleri, Doğu Shawnee’den kendileri için 4.000 dönümlük arazi satın alınan 1874 yılının Haziran ayına kadar onların evi olacaktı.

Quapaw Ajansı, şu anda Oklahoma’nın Ottawa İlçesi olan Yerli Bölgesi’nin kuzeydoğu köşesindeki Doğu Shawnee topraklarında bulunuyordu. Kuzeyde Kansas eyalet sınırıyla, doğuda ise Missouri sınırıyla sınırlanıyordu. Cherokee Milleti batı ve güney sınırlarını oluşturdu. Ajans, yargı yetkisine göre ayrıldıkları 1871 yılına kadar Neosho Ajansının bir alt ajansıydı. Quapaw Ajansını oluşturan kabileler Konfederasyon Peoria, Doğu Shawnee, Miami, Ottawa, Quapaw, Seneca ve Wyandotte idi. Yüzbaşı Wilkinson, Aralık ayının ikinci haftasına kadar görevlerinde kaldı. Teşkilattan ayrıldığında, Kızılderili İşleri Komiseri’ne şunları bildirdi: “Baxter’de kendileri için kullanılan eski oteldeki arabalarda, onları her zamanki gibi itaatkar, çalışmaya hazır, polis düzenlemelerine uygun olarak neşeli buldum ve her biri Onları benzersiz bir şekilde güvenilir insanlar haline getirmek için sadece adil muameleye ihtiyaç duyduklarını, kararlılık ve nezaketle uygulandığını defalarca belirttik.” Ajan Jones ayrıca küçük bir sürtüşme alanı oluşmasına rağmen en katı disiplini uygulama konusunda hiçbir zorluk yaşamadığını fark etti. Bu, bazı Modok’ların kumar alışkanlığıydı ve bazı durumlarda sahip oldukları az sayıdaki eşyayı kaybetmeleriyle sonuçlanıyordu. Şef olarak Kaptan Jack’in yerini alan Yaralı Yüzlü Charley müdahale etmeyi reddettiğinde Jones, Sahte Charley’i Şef olarak atadı.

Kızılderili Bölgesine götürülmeyi takip eden ilk yıllar Modok için zor yıllardı. Ajan Jones’un yozlaşmış ve zalim yönetimi yüzünden pek çok hastalığa ve pek çok sıkıntıya katlandılar. Quapaw Teşkilatında ilk kış boyunca yiyecek, giyecek veya tıbbi malzeme için herhangi bir hükümet fonu yoktu. İhtiyaçları için 15.000 $ tutarındaki fonun ayrılmasının üzerinden neredeyse bir yıl geçecekti.
Ölüm oranı özellikle çocuklar ve yaşlılar arasında yüksekti. Quapaw Ajansı’nda geçirdiği altı yılın ardından 1879’a gelindiğinde, 54 ölüm Modok nüfusunu 99’a düşürmüştü. 1891’de Modok tahsisi yapıldığında, tahsisi alacak yalnızca 68 kişi kalmıştı ve bunların çoğu uzaklaştırıldıktan sonra doğmuştu. Doğudaki hayır kurumlarından gelen para ve kıyafet hediyeleri olmasaydı, General William Tecumseh Sherman’ın Modok adının sona ermesi için bir Modok erkeğini, kadınını veya çocuğunu hayatta bırakmama isteği gerçeğe dönüşecekti.

1870’lerde Kızılderili İşleri Dairesi’nin yolsuzluk ve açgözlülükle dolu olduğu yaygın bir bilgiydi. Yerli esirlerin refahını gözetmekle görevlendirilen ajanlar, kabilelere yönelik kaynakların ABD Hükümetine fatura edilmesi sistemine sık sık dahil oluyorlardı. . Bu sözde “Kızılderili Yüzükleri”, bir politikacı, bir Kızılderili ajan ve en az bir yerel tüccar arasındaki ortak komploya dayanıyordu. Üç bileşen birlikte, hükümeti ve Kızılderilileri yiyecek, tıbbi malzeme ve giyecek için ayrılan kaynaklardan dolandırdı.

Yeni bağımlı Kızılderili uluslarına sıklıkla uygulanan yolsuzluk zulmünü ortadan kaldırma çabası içinde, Yerli teşkilatları, daha çok Quaker’lar olarak bilinen Dostlar Derneği gibi dini grupların eline verildi. 1870’lerde Quapaw Ajansı’ndan sorumlu olan Quaker’lar, orijinal Kızılderili “Barış Politikası”nı Başkan Ulysses S. Grant’e başarılı bir şekilde önermekle övünen aynı Dostlar Cemiyeti’ndendi.
Quaker Hiram W. Jones, 1873’te 153 Modok savaş esiri oraya vardığında Quapaw Teşkilatı’ndaki Kızılderili ajandı. Jones, Lawrence, Kansas’taki Orta Kızılderili Müfettişliği karargahının Müfettişi olan Quaker arkadaşı Enoch Hoag’a cevap verdi. Tesadüfen Ajan Jones’un karısı ile Müfettiş Hoag’ın karısı birinci dereceden kuzenlerdi. Bu tür adam kayırmacılık, Ajan Jones’un yönetim uygulamalarındaki en belirgin sorun değildi.
Quapaw Ajansı’ndaki Modok deneyimi, Oregon’daki rezervasyonda gördükleri muameleden daha iyi olmadığını, hatta çok daha kötü olduğunu kanıtlayacaktı. Tarihçi Albert Hurtado’nun yazdığı gibi, “Modoklar, 1870’lerde yaklaşık on yıl boyunca Quapaw Ajansı’nda faaliyet gösteren bir Quaker Kızılderili çetesinin kurbanlarıydı”. 12 ajans çalışanından 11’i Ajan Jones veya Müfettiş Hoag’ın akrabalarıydı.

Modok’ların Quapaw Ajansı’na yerleşmesinden kısa bir süre sonra Ajan Jones, Modok onlarla yapılan tüm ticareti ajans binasının yanına inşa edilen bir mağazayla sınırladı ve böylece yakınlardaki Seneca, Missouri’deki tüccarlarla yapılan tüm ticareti ortadan kaldırdı. Müfettiş Hoag’ın ilk kuzeni TE Newlin mağazayı işletiyordu. Seneca sakinleri, Modok’un maruz kaldığı dayanılmaz koşullarla ilgili çok sayıda şikayette bulunduğunda, talepleri reddedildi. Şikayetlerin, kazançlı ticaretinden mahrum bırakılmaktan rahatsız olan hoşnutsuz tüccarlardan geldiği varsayıldı.

Amerika Birleşik Devletleri ile yapılan Nez Perce Savaşı’nın ardından, Şef Joseph ve halkı 1877’de Kuzeybatı’daki anavatanlarından zorla Fort Leavenworth, Kansas’a götürüldü. Sekiz ay sonra bunaltıcı sıcakta trenle Baxter Springs, Kansas’a nakledildiler. Zayıflamış ve hasta Nez Perce, sıcakta Quapaw Ajansı’na yürüyemedi. Modok’lar, kendilerini geçici bir kamp kurdukları rezervasyondaki Modok Springs’e vagonlarla getirmek için ekip görevlileri olarak işe alındı. Modok Springs, teşkilattaki tüm kabilelerin katıldığı çok sayıda heyecanlı at yarışının yapıldığı yer haline gelecekti. Ajan Jones, bu tür olaylara eşlik eden kumar olaylarını büyük bir şaşkınlıkla izledi.

Nez Perce, Modok’ta uzun süre kalmadı. Altı aydan kısa bir süre sonra birkaç mil kuzeydeki Peoria Rezervasyonu’na transfer edildiler. Sonunda, Yerli Bölgesinin batı kısmındaki Ponca Ajansına ve daha sonra Washington Eyaleti ve Idaho’ya transfer edildiler.

Hiram Jones’un, Modok’un zaten yetersiz olan kötü yiyecek ve yetersiz sağlık erzaklarını dolandırması o kadar içler acısı koşullar yarattı ki, Modok ölüm oranı artmaya devam etti. Modoklar ve onların Kızılderili olmayan komşularının ısrarlı şikayetleri nedeniyle Jones’un Yerli Ajansı, 1874’te ve 1875’te Kızılderili İşleri Ofisi tarafından araştırıldı, ancak sonuç olarak çok az değişiklik oldu ve herhangi bir suç duyurusunda bulunulmadı. 1878’deki üçüncü soruşturmaya kadar adam kayırma ve yolsuzluk sisteminin resmi olarak rapor edilmesi mümkün değildi. Bu, Jones ve aile üyelerinin, Modok adına ajansa sağlanan şişirilmiş fiyatlar ve düşük kaliteli mal ve hizmetler nedeniyle yerel tüccarlardan komisyon alacağı bir aile Kızılderili sarmalı olarak tanımlanıyordu. Görünen o ki, Jones’un dini inançları onu daha az dindar Yerli ajanların çoğunun sahip olduğu açgözlülükten korumamıştı. Yine de Hiram Jones ve aile sarmalının Quapaw Ajansı’ndaki görevlerinden alınması ancak ertesi yıl mümkün oldu.

Hayatta kalma ihtimallerine rağmen Modok erkekleri ve kadınları, Ajan Jones’un zalim yönetimine direndiler ve kendi gelirlerini çeşitli şekillerde destekleyerek hayatta kaldılar. Hayatta kalabilmek için asimile oldukları bölge beyazlarının geleneklerini benimseyerek yeni hayatlarına hızla alıştılar. Onlara gelir getiren her işte çalışıyorlardı. Erkekler beyaz komşularının çiftliklerinde çalışıyor, çevredeki kasabalara malzeme taşıyorlardı. Kadınlar boncuk işlerini ve karmaşık dokunmuş sepetçilik ürünlerini satarak aile gelirine katkıda bulundular. Tarlalarda hem erkekler hem de kadınlar çalışıyordu. Çok geçmeden kendi topraklarını işlemeye başladılar ve tarım arazilerinin ve hayvan sürülerinin durumunu ve üretkenliğini iyileştirmeye devam ederek kendi hayatta kalmalarını güvence altına aldılar. Savaştıkları aynı kararlı cesaretle ekip biçtikleri bildirildi. Ayrıca her geçen yıl daha iyi giyindikleri, daha akıllıca çiftçilik yaptıkları, evlerini daha temiz tuttukları, yemeklerini daha iyi pişirdikleri ve çocuklarını okula daha düzenli gönderdikleri söylendi. Modok, Quapaw Teşkilatı arasında teşkilatın kabilelerinin en iyisi olarak görülüyordu. Modok Kızılderili ajan raporları, Modok’un bu küçük grubunun, Quapaw Ajansı’nın yetki alanı altındaki diğer kabilelerden daha az toprakla daha fazla ilerleme kaydettiğini gösteriyor.
1874 Sonbaharında, Modok Savaşı sırasında Kaptan Jack ile tanışan dört barış komisyon üyesinden biri olan Alfred Meacham, Modok’u ziyaret etti. Savaş sırasındaki maceralarını anlatan, doğu eyaletlerine yönelik bir konferans turu planlıyordu ve Modok katılımcılarından bazılarının onunla birlikte olmasına izin verilmesinin renk ve ilgi katacağını hissetti. Turda kendisine eşlik edecek Yaralı Yüzlü Charley, Shacknasty Jim ve Steamboat Frank’in iznini aldı.
Modok’lar çocuklarının eğitim almasıyla çok ilgileniyorlardı. Sınır dışı edildikten altı hafta sonra, çocuklarından 25’i teşkilatın yaklaşık 19 kilometre kuzeyindeki Quapaw yatılı okuluna gidiyordu. Bir yıldan kısa bir süre sonra çocukların okulda mükemmel ilerleme kaydettikleri ve hızla İngilizce öğrendikleri bildirildi. Yetişkinlerin çoğu da okuma-yazmayı öğreniyordu. 1879’da hükümet, Modok Rezervasyonu’nda hem okul hem de kilise olarak hizmet veren bir bina inşa etti. Çocukların birçoğu daha sonra Arkansas City, Kansas yakınlarındaki Carlisle Kızılderili Okuluna gitti. Ancak Schonchin John’un Carlisle’deki üvey oğlu Adam McCarty’nin ölümünden sonra Modok aileleri çocuklarını okula gönderme konusunda isteksiz davrandılar.

Modok ayrıca Dostlar Cemiyeti’nin kendileri için kurduğu kilisede de faaliyet göstermeye başladı. 1881’e gelindiğinde çoğu Quaker inancına dönüştü. Kaptan Jack’in daha önce “kana susamış ve vahşi dönekler” olarak anılan savaşçılarından üçü, Dostlar Kilisesi’nin kayıtlı papazları oldular. Daha sonra Frank Modok adını alan Steamboat Frank, Dostlar Cemiyeti’nin kayıtlı bir bakanı olan ilk Amerikan Kızılderilisiydi. Aynı zamanda Modok Kilisesi’nin ilk papazıydı. Frank, kendisini hizmete daha iyi hazırlamak için Maine, Vassalboro’daki Oak Grove Seminary’sine gönderilmeyi talep etti. Oradayken hastalandı. Ölümün yaklaştığını anlayınca eve dönüp tek çocuğu Elwood’la birlikte olmak isteyerek ilahiyat okulundan ayrıldı. 12 Haziran 1886’da öldüğü Portland, Maine’e kadar gitti ve oradaki Arkadaşlar Mezarlığı’na gömüldü.

1891 yılında Dostlar Derneği binayı satın aldı ve binanın Modok Mezarlığı’nın bitişiğindeki County Road S679 üzerindeki mevcut yerine taşınmasına karar verildi. Bina, Dostlar Cemiyeti ve ailesinin yaşam alanlarını içerecek şekilde genişletildi. Pazar günleri ayinler ve Çarşamba gecesi dua toplantıları yapıldı. 1978 sonbaharında Dostlar Cemiyeti kilisede ibadet için son toplantısını yaptı.
3 Mart 1909 tarihli Kanun uyarınca, Amerika Birleşik Devletleri hükümeti Modok’un Oregon’a dönmesine izin verdi. 29 Modok Kızılderilisi Oregon’a doğru yola çıkacak, çoğunluk ise Oklahoma’da kalacaktı. 29 kişiden biri olan Charles Hood daha sonra 1909 Yasasına ilişkin çabaları nedeniyle tazminat almaya hak kazandığını iddia edecekti, ancak Kızılderili İşleri Bürosunda yapılan bir duruşmanın ardından iddialarının tamamen desteklenmediği anlaşıldı. Hem geri dönen Modoklar hem de sürgün topraklarında kalmayı seçenler Oregon’daki Klamath Ajansı’na kaydoldu ve Oklahoma’daki Modok Kızılderilileri için ayrılan vakıf fonları Klamath Kabilelerine verilecekti. Yıllar geçtikçe Modok dili, gelenekleri ve kültürü, Oklahoma’daki çevrelerine uyum sağlamak için ağır bir şekilde bastırıldı ve çoğunlukla unutuldu.

Modok ve Klamath kabilelerinin federal denetimi 1954’te sonlandırıldı. Yıllar sonra Oklahoma’nın kuzeydoğu köşesindeki tüm kabileler, Kuzeydoğu Oklahoma Inter-Tribal Council, Inc.’i kurmak için bir araya geldi. O dönemde Modok, federal olarak tanınmayan bir kabile hükümeti kurdu. Annesi en genç savaş esirlerinden biri olan Bert Hayman, ilk kabile başkanı oldu; Onu “En Genç Modok Savaşçısı” James Long’un torunu Vernon “Dutch” Walker takip ediyor.
Oklahoma’daki Kızılderililerin Modok Kabilesi, Mayıs 1978’de federal tanınmaya hak kazandı. 1978 Federal Tanınmasının başarısı, Modok Kabilesini bir kez daha Federal yardıma uygun hale getirdi. Modok Kilisesi’nin ve üzerinde bulunduğu dört dönümlük arazinin Dostlar Cemiyeti’nden satın alınması için derhal Konut ve Kentsel Gelişim Bakanlığı’na bir başvuru iletildi; ve kiliseyi orijinal yapısına kavuşturmak. Hibe verildi, ancak talep edilenden daha azdı.

Modok Dostları Kilisesi ve Mezarlığı, 1980 yılında Ulusal Tarihi Yerler Siciline yerleştirildi ve bu, Ottawa County, Oklahoma’da bu şekilde belirlenen ilk site oldu. Kısa bir süre sonra kilisenin tadilatına başlandı. Restore edilen kilisenin adanması 10 Haziran 1984’te kutlandı. 1988’de, Binbaşı William McBride Bölümü, Ulusal Toplum Amerika Birleşik Devletleri Kızları 1812, kiliseye tarihi bir işaret koydu.
Modok Mezarlığı’ndaki ilk işaretli mezarda, Nisan 1874’te ölen Rosie Jack’in adı yazılıdır. Rosie, Kaptan Jack ve eşi Lizzie’nin kızıydı. Modok Savaşı’nın önde gelen katılımcılarının çoğu mezarlığa işaretsiz mezarlara gömüldü. Zaman geçtikçe kilise ve mezarlık, 153 Modok savaş esirini hatırlatan tek şey oldu.
Bill G. Follis, James Long’un büyük torunu, 1973’te başkan oldu. Kabile 1978’de Federal Tanınma aldığında, Şef Follis, Bogus Charley’nin 1880’deki ölümünden bu yana Oklahoma’daki Modok’un federal olarak tanınan ilk şefi oldu.
 Hırslı bir binici, çiftlik sahibi ve girişimci olan Şef Bill Follis, 1973’ten 2022’ye kadar Modok Ulusuna liderlik etti. Kabileyi ve programlarını işletmek için Federal hükümetten 8.000 dolardan az para alarak, kabilenin Federal tarafından yeniden tanınmasından sorumluydu. Yeniden tanınmanın ilk yıllarında kabile topraklarının yeniden kurulmasında önemli rol oynadı. 22 North Eight Tribes Trail, Miami, Oklahoma’da bulunan Modok Kabile Kompleksi 2017’nin başlarında tamamlandı. Komplekste kabile karargahı, kabile arşivleri ve kütüphane bulunuyor. Kütüphane, bölgede yalnızca yerli Amerikan tarihine ve şeceresine adanmış tek kütüphanedir. Şef Follis ayrıca 1996 yılında topluma açılan Red Cedar Recycling gibi çok sayıda ekonomik programı da başlattı. 1998 yılında Modok Tribe, The Stables Casino’yu kurdu. Ayrıca, Şef Follis’in liderliğinde Kabile, gelişen ve sürekli büyüyen bir sürüyle bizonları Modok bozkırlarına yeniden soktu. Günümüzde kabile ofisi, kabile üyelerinin yanı sıra bölgedeki diğer Yerli Amerikalılara da fayda sağlayan çok sayıda federal ve eyalet programını yönetmektedir.
Modok Kabilesi ayrıca Bilgi Teknolojisi, İnşaat, Havacılık, Oyun, Ödeme Çözümleri, Pazarlama/Medya ve Sağlık Yönetimi Çözümleri konularında uzmanlaşmış işletmeler de dahil olmak üzere birçok ekonomik kalkınma işletmesini başarıyla kurmuştur.
2022’de Modok Ulusu’nun kabile üyeleri, Robert Burkybile’i yeni Şef olarak seçti.
Rob, üyelere yönelik hizmetleri sürdürmek ve genişletmek istiyor.
Amaçlar ; koruma, kültürel bağlantı ve ekonomik kalkınmaya yönelik Kaliforniya projelerinin geliştirilmesi; bizon sürüsü ve lisanın korunması.
Ayrıca, ileriye dönük girişimler arasında diğer kabilelerle ilişkileri ve işbirliğini geliştirmek, ulus hükümetinin ve kurumlarının yapısının iyileştirilmesi; ve üyelere, seçilmiş konseye yıllık toplantıdan daha fazlasını geri bildirimde bulunma fırsatlarını sunmak.
Rob, 2014’ten beri Ulusa hizmet ediyor ve hayatının çoğunu Miami’de geçirdi.
( * ) Yazının tamamına İngilizce olarak, alttaki linkten ulaşabilirsiniz .

Klamath – Modok Dili:
Klamath-Modok dili şu andaki Güney Oregon ve Kuzey Kaliforniya’da bulunan,  Klamath Gölü çevresinde konuşulan bir Kızılderili diliydi. Her biri dilin bir lehçesini konuşan Klamath  ve Modoc  halklarının geleneksel diliydi . 1998 yılına gelindiğinde yalnızca bir anadili kalmıştı, 2003 yılına gelindiğinde ise Oregon’da yaşayan son akıcı Klamath konuşmacısı 92 yaşındaydı. 2006 yılı itibarıyla Klamath veya Modoc lehçelerini akıcı bir şekilde anadili olarak konuşan kimse kalmamıştır. Ancak 2019 yılı itibarıyla yeni konuşmacılar yaratma hedefiyle, yeniden canlandırma çalışmaları devam etmektedir. 

Modok Yemekleri :
Modok halkının yediği yiyecekler olarak; balık, küçük av hayvanları ve su kuşları belirtiliyor. Yiyeceklerine ; meyveler, soğanlar, kökler, tohumlar ve meşe palamudu fındıklarını da eklemek gerekiyor. ‘Wocas’ adı verilen nilüfer tohumları temel besin maddelerini oluşturuyor. Tohumlar kaya havanlarında öğütülerek un haline getirilmişler, bunun için de iki boynuzlu bir öğütme taşı kullandıkları anlatılıyor.

Ve Geleneksel Modok Müziği :
Tarih, yöre coğrafyası, eşyalar, silahlar , giysiler, kültür , dil , yemek, ama bir ulusu incelemede, müziğin de önemli yeri bulunuyor. Bölgeden görüntüler eşliğinde , Güney Oregon’daki Klamath halkından olan, şarkıcı ve söz yazarı Kızılderili, Nathaniel Wright’tan Modok müziği dinleyelim. Müzik ezgilerine, bir ulusun çektiği acılar yansımış gibi.

Tüm bu bilgilerin yanı sıra, Modok Savaşı’nı görüntülerle , İngilizce olarak izlemek isteyenlerin, aşağıdaki linki kullanmalarını öneririm. ( Süre ; 57 dakika )