DOC!
Tex Özel: 34. kitap
Lal Özel Albüm: 1
Yayın tarihi. Haziran 2019
Yazan. M. Boselli
Çizen. L. Zuccheri
Kapak. L. Zuccheri
Öykü Toplam 234 sayfa
Öykü: Tex’in ‘Doc!’ isimli Albümü; sadece bir Tex albümü değil. Vahşi Batı efsanelerine Boselli/Zuccheri bakışı aynı zamanda. Birazda; ÇizgiRoman evrenine atılmış yeni bir sanat efsanesidir. İkilimiz, gerçek bir öyküden yola çıkarak bir belgesel değil de, Boselli/Zuccheri’nin kendi öyküsünü yaratmışlardır. Hem de bir romanı kıskandıracak kadar.
Öykümüz, Doc’un terkedilmiş bir kasabada üç kişiyi hunharca öldürmesiyle başlar. Doc; dostları olan Earp kardeşleri öldüren, ‘Kovboylar çetesi’nden intikam alacağına ve onları öldüreceğine yemin etmiştir. İnsan avı başlamıştır. Ve tex ile Carson Doc’u bulmak için yola çıkmışlardır. Gerçi bu cinayetler sırasında Doc çok uzakta olduğunu söyler. Kahramanlarımız artık gerçeğin peşindedir. Katil Doc mu yoksa başka bir katil mi var? Öykümüze gerçekten yaşamış başka kahramanlar da dahil olur. Johnny Ringo, ‘Koca Burun’ Kate ve John Behan…
Özellik: Vahşi Batı efsanelerinin bir kısmı ufak tefek değişikliklerle de olsa günümüze kadar ulaşmıştır. En azından şahıslar doğrudur, öyküler abartılmış ise de. Bunda tabii ki asıl etken, çok da eskilere gitmeyen Amerikan tarihidir. Ama unutmayalım ki bütün uluslar efsaneleri sever ve onları abartır. Bu kahramanlardan ilk aklımıza gelenler; Billy the Kid, Vahşi Bill Hickok, Daltonlar’dır. 232. sayfada, Doc bize ipucunu veriyor. ”Batıda efsaneyi, gerçekten ayırmak kolay değildir.. Bahse girerim, her zaman, Johnny Ringo’yu ve diğerlerini benim öldürdüğümü söyleyen birileri olacaktır…’ Zaten Amerikan sinema sektörü, kahramanlardan bolca faydalanmış ve köpürtmüştür. Örneğin Earp kardeşler ve Doc Holliday öyküsü defalarca beyaz perdeye aktarıldı. İlk kullanan da John Ford’dur. ‘Oh My Darling Clementine’ filmi. Bu öykünün sinema ayağıyla ilgili yazıyı, aşağıda, Hüseyin Kuzu dostumuzun kaleminden bulacaksınız.
Aslında hepimizin ÇizgiRoman’lardan ve filmlerden bildiğimiz bir şey, belirgin olarak bir daha gözüküyor bu öyküde. Bir silahşor’u bugün kanunun bu yanında, ertesi gün ise öbür yanında görebiliyoruz. Ya da Earp ailesi kanun koruyucusudur ama sınır nerede belli değildir. ‘Vahşi Batı’ terimi bir imge değil gerçekliktir. 1800’lerin başında başlayan bu belirsizlik, yüzyılın sonuna doğru sermaye sınıfının artık işine gelmemeye başlamıştır (gerçi hepsi bu belirsizlik sayesinde zengin oldu). Artık sermayenin korunması gerekmektedir. yani kanun, olmazsa olmazdır (Adalet mülkün temelidir). Bu öyküde Johnny Ringo bir büyük toprak sahibinin yanında çalışıyor. Behan hapishane müdürüdür. Doc silahını bırakmıştır. Wyatt Earp Kaliforniya’ya yerleşmiştir. Son kanunsuzlar ve Silahşorler ya kaçıp kurtuluyor ya da yok ediliyorlar.
Genel bilgiden sonra gelelim kitabımızın özeline. bir kaç özelliği var bu eserin.
Senaryoyu Mauro Boselli’nin yazdığını söylemiştik. Boselli uzun zamandır Tex öyküleri yazıyor. Tex senaryo mirasının gerçek sahibi. Boselli bu öyküde gerçeklik ile kurguyu birbirine karıştırarak bir Tex öyküsü haline getiriyor. Tabii ki ortada bir gerçeklik olunca da, Tex ve Carson’u geriye çekip bir hakem, yada moderatör gibi risksiz alana çekiyor. Haliyle de John Henry ‘Doc’ Holliday, ‘Koca Burun’ Kate ve Johnny Ringo’yu başrole iyice yaklaştırıyor.
Laura Zuccheri ise çizimleri yapan, sektörün nadir kadın çizerlerden biri. Tex Macerası çizen ilk kadın. Haliyle sektördeki bir meydan okuma. Çünkü 80 yaşına giden Tex maceralarını çizmek kolay bir iş değildir. İşe çaylak iken Berardi ve Milazzo’nun yanında Ken Parker mutfağında çalışarak başladı, daha sonra Julia da çalıştı. Bir renkli Tex kapağı çizdi. Fransa pazarına Les Epees de Verre isimli fantastik ortaçağ dizisi’ni çizdi.
Detaylara girmeden önce gerçek öykü/efsane’ye bir bakalım. ‘Doc’ Holliday 1851 yılında Georgia’da doğdu. İyi bir eğitim aldı. Dişçilik okudu. Yunanca, Latince ve Fransızca bilen zeki bir genç adamdı. Ama tüberküloz hastalığı yüzünden Teksas’a taşındı. Önceleri dişçilik de yapan Doc, sonra poker ve Faro oyunlarına yöneldi. Sinirli bir insan olan Doc, silah ve bıçak kullanmada da kendini geliştirdi. 1873-76 yılları arasında, farklı isimler
kullanarak çokça silahlı ve ölümlü çatışmada rol aldı (Bu sürede 3 ölüm, 6 silahlı çatışma). Başına ödül konuldu. Sonra New Meksiko, Fort Griffin’e yerleşti. Orada kadim dostu Wyatt Earp ile ve sevgilisi olacak ‘Mary Catherine Elder Horaney’, yani ‘Koca Burun’ Kate ile tanışır. 1877 de Kate ile Dodge City’ye kaçarlar ve sahte isimle yaşamaya başlarlar. Doc orada Earp’ın hayatını kurtarır. Bu arada Kate ile yolları ayrılır (Daha sonra çokça olacağı gibi). 1877-79 arasında üç ölüm daha olur. 1880 de Doc, Tombstone (mezartaşı) şehrine yerleşir. Kate de gelir. Earp kardeşlerde kanun adamı ve gümüş madeni sahibi olarak oradadır. O sırada Clanton çetesi
(Kovboy’lar Çetesi olarak biliniyorlar) bölgeyi kasıp kavuruyordu. Doc, Earp’lara destek oldu.1881 yılı Earp’ler ile Kovboy’lar çetesinin atışma ve tehditleriyle geçti. Ekim ayında OK Carrol denilen yerde 30 saniye süren silahlı bir çatışma oldu. Bu çatışmada üç çeteci öldü. o gün Earp’lar siyah, Doc ise gri elbise giymişlerdi. Kovboylar çetesinin adamı olduğu tahmin edilen Şerif John Behan ise çatışmadan sonra ortaya çıktı. 1882 de Morgan Earp pusu da sırtından vuruldu. Sonra Earp’ler ufak bir intikam aldı. 1 yıl içinde Doc ve Earp’ler 10 çete üyesini öldürdü. 10 tanesi de
hayatını kurtarmak için kanuna teslim oldu. Doc 1884 yılında Leadville’e yerleşti, nispeten sakin bir hayat sürdü. 1887 de sağlığı iyice bozulunca Kolorado’ya kaplıcalara gitti. 8 Kasım 1887’de uyandığında bir bardak viski istedi. Kendisine verildi ve o da onu keyifle içti. Daha sonra çıplak ayaklarına bakarak “Bu çok komik” dedi ve öldü. Her zaman çizmeleri ayağındayken öldürüleceğini düşünüyordu. Doc Holliday, günlerinin sayılı olduğunu bilerek yıllar önce Batı’ya gelmişti. Yatakta öleceğine asla inanmadı. Sık sık sonunun kurşun zehirlenmesinden, bir ipin ucundan, kaburgalarına bir bıçaktan ya da içkiden olacağını söylerdi.
İsimler: Kit Carson, John Henry ‘Doc’ Holliday, ‘Koca Burun’ Kate Elder, Johnny Ringo, John Behan, Sophie Walton, Earp Kardeşler, Milt Hicks, Billy Hicks, Bud Snow, Jerry Mitchell, Helen, Bram, Boyett.
Mekanlar: Kolorado, Leadville, Yuma, New Meksiko, Santa Fe, Treil End, Las Cruces, Arizona, Das Cazebas.
Meraklısına: 63. sayfada, öyküye bir binbaşı dahil olur. Bu konuda iddialı olamayacağım ama bana İvo Milazzo Gibi geldi. Gençliği sanki . Çizer kızımız Zuccheri, eski ustasına bir selam mı gönderiyor acaba? Sizde bir düşünün bakalım.
David Padovani. (Lo Spazio Bianco’nun Genel Yayın Yönetmeni). Padovani özetle şu yorumu yapıyor kitap ile ilgili.
” Kadın figürleri bir kez daha diğerlerinin üzerine çıkıyor; Boselli onları çok yönlü karakterler haline getiren psikolojik özelliklerle gizleyebiliyor, olay örgüsünün temelini oluşturuyor ve her şeyden önce gerçekçi. Senarist tarafından gerçekleştirilen çalışma bu bakımdan daha da karmaşıktır; çünkü, her ne kadar farklı olsa da, gerçekte var olan iki kadın figürüne ışık tutmayı seçmektedir. Birincisi, hem Holliday’in biyografisiyle hem de hikayeyle alakalı olan, özgür bırakılmış köle Sophie Walton, sayfalara dağılmış bir avuç vinyete rağmen, sonunda beklenmedik bir karakter
olarak ortaya çıkıyor. İkincisi ve en önemlisi; eski bir fahişe olan ve iniş ve çıkışlarla dolu hayatında ona eşlik eden Doc’a aşık olan, Kate “Big Noise” Elder’dır. Boselli, bu karakteri prizmatik bir karakter yönüyle özetliyor ve okuyuculara; görünüşe göre birden fazla kişiliğe sahip (ayyaş, sevgili ve silahşör Kate) ama davranışlarında kesinlikle tutarlı ve şaşırtıcı bir kadın sunuyor. Zuccheri’nin Tex’i klasik temellere sahip. Giovanni Ticci’nin pek çok öyküsünde çizilen Ranger’e çok benziyor (çizer ile röportaj yaptığımızda kendisinin de doğruladığı gibi). Bakıştan başlayarak, dikkatle inceleyen iki çatlak gibi görünen daralmış gözler. Kahramanın vücut yapısı bile tıbbi tarife uygundur. Dikkat çekici olan boyu ve etrafındakileri hayrete düşüren her zaman kibirli ve kendinden emin duruşudur. Ortamlar,
kıyafetler ve silahlarla ilgili ayrıntılar çok doğrudur; kadın kıyafetlerinin etkili bir şekilde işlenmesi ve batı’nın çeşitli bölgelerinin tipik mimarisi, çölün ortasındaki köylerin ıssız olanları çok gerçekçidir. Aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri’nin güneybatısındaki o dönemde oluşan küçük yerleşimlerdeki görüntüler de. Laura Zuccheri’nin çizimler üzerindeki çalışması bu kitabın başarısını tamamlıyor”.
TEX HASTALARINA NOTLAR
Bu yıl (2023) bir Doc Holliday filmi çıkmış vizyona. İyi mi? Kötü mü? bilemdim çünkü ulaşamadım. Aşağıya fragmanını bırakıyorum. İzleyip de bize bilgi veren olursa çok şahane olur.
Bir sürü Doc Holliday ve Wyatt Earp filmleri çekildi demiştik. The Movie Database sitesinde topluca buldum. Her filmle ilgili bilgiler ve görseller var. Adam gibi bir Kovboy filmi izliyeyim diyenlere, hem de konumuzla ilgili öneriler verebilir. 1971 yapımı ‘Doc’ ve 1946 yapımı, Henry Ford’un çektiği Kanun Dışı (My Darling Clementine) filmleri önde duruyor gibi.
ÇizgiRomantik 