AMERİKAN ORDUSU’NUN
” ZİHİN OPERASYONLARI ” ARACI

ÇİZGİ ROMANLAR

Hazırlayan: eankara

ABD‘nin HBO kanalında yayınlanan bir dizi için 200 milyon doları aşan bütçe ayrılmıştı. İzleyenler tarafından büyük sükse yapan ‘’ The Pasific ‘’ adlı dizi, ünlü yönetmen Steven Spielberg ile tanınmış oyunculardan Tom Hanks’in ortak yapımıydı. Dizide, İzmir’in Yunan işgalinden kurtarılması sırasında Türkler’in İzmir’i yakıp yıktığı ve Yunan ailelerin canlarını zor kurtardığı iddiaları yer almıştı. ( 2010 ) Dizide, kadın oyuncu evlerine konuk olarak gelen Bob isimli bir Amerikalı askerin sorduğu soru üzerine hikayelerini şöyle anlattı:
“Türkler 1922’de girip yakıp yıktılar. Her şey gitti. Hayatta kaldıysan annem ve benim gibi kaçardın. Ama biz rıhtıma kadar gidebildik. Sonra bir gemiye yüzdük. Kaptan bizi gemisine aldı ve Pire’ye kadar götürdü. Hayatlarımızı kurtardı. Ama evimiz gitmişti. Ne yapacaktık? Buraya geldik.”
Dizi için Beyaz Saray’da Başkan Obama’ya özel gösterim yapılmıştı! Bu Türkiye ve Türkler konusunda, bir film üzerinden ne ilk ne de son algı yönetimi uygulaması olacaktı.

Tabii , bu uygulama sadece Türklerle sınırlı değil. 1990 Yılında Körfez Krizi zamanını tv. izleyicileri hatırlayacaklardır. Bir bakıma , naklen izlediğimiz savaşta, ekran başına geçenler jenerik görüntülerinde petrol sızıntıları nedeniyle denize batıp çıkarak yaşamaya çalışan bir deniz canlısı görmüşlerdi. Hayvanı petrole bulanmış olarak görenler, büyük nefret ve kin duygularıyla ABD liderliğindeki askeri müdahaleyi haklı görüyorlardı. Yıllar sonra, o görüntülerin kurmaca olduğu, görünen karabatak benzeri hayvanın aslında tatlı su hayvanı olduğu için, görüntülerin stüdyo ortamında özel olarak hazırlandığı öğrenilecekti !!

Sinema tarihinde çok önemli bir yeri olan Holywood Filmleri’nin CIA ile yakın ilişkisi olduğu iddiaları hep söylenmektedir. Algı yönetimi konusu , sinema filmleri alanı dışında da görülmektedir.

Örneğin, resim sanatı ! Bugün , yayınlanan bir çok kitapta, Amerika’nın modern sanatın doğuşu ve yaygınlaşması için maddi destek yaptığı, konuyla ilgili kişilerin anlattıkları ve çeşitli belgelerle ( ilk düzenlenen sergiler için yardım paraları trafiği ) belgelenmiş durumda.

Konumuz çizgi roman. Tarihsel sürece bakacak olursak, çarpıcı örnekler bu alanda da bulunuyor. Örneğin, çizer All Capp’ın , bizde ‘’ Hoş Memo ‘’ adıyla yayınlanan çizgi bandı. ‘’ Hoş Memo ‘’ ile savaş sonrası düzenli aile yapısının oluşmasına katkıda bulunmanın amaçlandığı bilgisi , bugün çeşitli kitaplarda yer alıyor. Günümüze gelecek olursak , bir çok çizgi romanda Amerikan Ordusu’nun dünyayı kurtardığını görmeye alıştık !!

Bu alandaki bir çok örnekten biri, aşağıda bazı sayfaları görülen ‘’ America’s Army ‘’ çizgi roman serisi

Ama, bu yazıda bizzat Amerikan Ordusu’nun isteği ve katkılarıyla, özel kurumlar tarafından psikolojik harekat amaçlı, bir tür ‘’ zihin operasyonu ‘’ çalışmaları yer alıyor. Bu çalışmalar için en uygun alanın ‘’ Çizgi Romanlar ‘’ olduğu görülmüş. Konuyu, çalışmaları hazırlayanların açıklamalarıyla belgeli olarak görelim!

25 Ocak 2022 tarihinde , nette ilginç başlıklı bir haber yer aldı. ‘’ Ordu , bilgi savaşı doktrini hakkında çizgi roman yapılmasını istiyor. ‘’ Amaç ise şu şekilde açıklanıyordu ; ‘’ topluluk içinde geniş bir kitleye yönelik potansiyel tehditler ve hizmet konusunda geleceğe hazırlanmak için neler yapabileceği hakkında diyalog oluşturmak. ‘’ Washington kaynaklı haberde Ordu Siber Enstitüsünün, NATO’nun faaliyetlerini desteklemek için bilim kurgu prototiplemesini (SFP) (bilimkurgu hikayeleri, grafik romanlar/çizgi romanlar, filmler ve animasyonlar) fütüristik teknolojilerin sonuçlarını araştırmak için kullanmak istediğini yazıyordu.

Sonuç olarak, mevcut Ordu ve/veya NATO doktrinini ve teknolojik eğilimleri içeren, bilgi savaşı üzerine çizgi romanlar isteniyordu. Çizgi romanların bu amaçlarla hazırlanan en iyi araçlar olduğu, ‘’ Doctrine Man ‘’ çizgi romanlarının yazarı ve eski bir Ordu stratejisti olan Steve Leonard‘ın Breaking Defense’e yaptığı açıklamalarda da vurgulanmıştı. Leonard şu tanımı yapmıştı ; ‘’ bilimkurgu, fikirleri ve sorunları keşfetmek için harika bir güvenli alandır. ‘’ Nitekim , Steve Leonard çizgi roman evrenindeki ‘’ Süper Kahramanlar ‘’ konusunu , Jonathan Klug ile editörlüğünü yaptığı ‘’ Power Up ‘’ isimli kitapla, katkıda bulunan geniş kadronun düşünceleri üzerinden irdelenmesini de sağlamıştı.

Kitabın detaylarına girmek yerine, tanıtıcı şu cümleyi okumak yeterli olacak sanırım. ‘’ Her bölüm, süper kahraman türünün merceğinden bakarak liderlik, takım oluşturma ve çatışma konularındaki güncel zorlukları araştırırken, aynı zamanda insanlığın ve insan doğasının kendi dünyamızdaki rolünü vurguluyor.’’
Yani, bir açıdan Leonard, Ordu Stratejistliği görevine sadık kalıp sevimli cümleler kullanarak, Amerika menfaatlerine yönelik düşüncelerin yayılmasına katkıda bulunuyordu. Ayrıca , Psikolojik Operasyonlar uzmanı Salil Puri konunun digital alan kısmına dikkat çekerek , şu açıklamayı yapmış ; ‘’ etki her ulusun algı yönetimi çabalarının bir işlevidir ve digital alan bu amaçla kullanılan en yeni platformdur.

Çok ilginç bir başka açıklama ABD ordusunda eski hava kuvvetleri askeri olarak görev yapan Daniel Schwartz’dan geldi . Schwartz, ABD ordusunun silah yapıları ve de özellikle silah bakımı, temizleme konularında çizgi roman kullanıldığını , bu çizgi romanların tekrar tekrar okunmalarını sağlamak için de, sayfalarda bikinili güzel çizimlerine yer verildiğini açıkladı!!

Görüldüğü gibi Amerikan ordusu , sadece kendi menfaatlerine yönelik düşüncelerini yayma konusunda değil, eğitim amaçlı da çizgi romanları kullanmaya özen gösteriyor.
Bu konunun başlangıcının nasıl oluştuğunu görmek için biraz gerilere gitmek gerekiyor. Devon L. Suits imzalı, Fort Meade kaynaklı haberde ( 2019 ) , orduda çizgi romanlı eğitim alanının amacı şöyle anlatılmış ;
‘’ İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Ordu, askerleri belirli görevler konusunda eğitmek ve gelişmiş durumsal farkındalık yoluyla kayıpları azaltmak için çizgi romanlardan yararlanıyor.’’

Bu eğilim Vietnam Savaşı boyunca devam etti. O sırada Ordu, bir eğitim eksikliği keşfetti ve Askerleri uygun silah bakımı konusunda eğitmek için bir çizgi roman hazırladı. ( En sondaki Ek bölüm’de Will Eisner’in silah bakımı için hazırladığı kılavuz görülüyor. )
Bugüne hızla ilerlersek, Amerikan Ordusu yeni bir zorlukla karşı karşıya kaldığını açıklıyor. New York West Point’teki Ordu Siber Enstitüsü‘nde tehdit tespit projesi lideri Yarbay Robert Ross‘a göre ; ‘’ siber ve akıllı teknolojilerdeki ilerlemeler gelecekteki askeri operasyonların manzarasını değiştirme potansiyeline sahip.’’

Yarbay Robert Ross’un açıklamalarıyla , daha sonra tüm bu görüşler ışığında Amerikan Ordusunun her türlü tehdide hazır olma durumunu artırmak için, bir dizi çizgi roman üretmek amacıyla Arizona Eyalet Üniversitesi Tehdit Yayınları Laboratuvarı ile ortaklık kurulduğu ortaya çıktı.
Laboratuvar, gelecekteki olası tehditleri öngörmek için ordu, hükümet, endüstri ve akademi uzmanlarını bir araya getiriyordu. Ross ; ” Bu çizgi romanların görsel aktarımı, liderlerin yalnızca bu senaryoları hayal etmelerini değil, aynı zamanda onlardan çıkarılabilecek dersleri de sağlamaktadır ” dedi.

Arizona Eyalet Üniversitesi Tehdit Yayınları Laboratuvarı’nın, internetteki sitelerinde şu tanıtıcı bilgiler okunuyor.
‘’ Arizona Eyalet Üniversitesi’ndeki Tehdit Yayınları Laboratuvarı’nın, misyonu, on yıl sonraki olası tehditleri öngörerek, Tehdit Yayınları konusunda stratejik içgörü, öğretim materyalleri ve olağanüstü konu uzmanlığı için önde gelen bir kaynak olarak hizmet etmektir. Laboratuvar, yalnızca bu olası gelecekleri kavramak için değil, aynı zamanda bunları tanımlamak , takip etmek, bozmak, azaltmak ve iyileştirmek için de geniş bir yelpazedeki organizasyon ve kurumlara eyleme dönüştürülebilir modeller sağlamaya çalışmaktadır. Raporları, programları ve materyalleri boşlukları dolduracak ve askeri, akademik, endüstriyel ve hükümet toplulukları arasında bilgi alıverişini ve öğrenmeyi hızlandıracaktır. ‘’
Yukarıda da görüldüğü gibi , tanıtımını yapacağım çizgi romanları hazırlayan ‘’ Laboratuvar ‘’ kuruluşunun amaçları bir hayli ilginç !

Brian David Johnson, Laboratuvarın yöneticisi ve Intel’in eski kurum içi fütüristi. Kendisi çalışmalar konusunda IEEE Spectrum kuruluşuna açıklama yapmış ;
‘’ Gelecek 10 yıldaki olası tehditleri modelliyoruz. Bunlar ; ulusal güvenliğe yönelik tehditler, ekonomiye yönelik tehditler ve medeniyete yönelik tehditler. Bunları belirledikten sonra geriye dönüp şöyle diyoruz: ‘’Bu tehditleri nasıl ortadan kaldırırız veya azaltırız ? ‘’ 18 yaşındaki bir askerin ve aynı zamanda üç yıldızlı bir generalin önüne koyabilecek bir şey istediler. Benim – Bilim Kurgu Prototipleme – adı verilen sürecimi seçtiler. Olası gelecekleri keşfetmek için bilimsel gerçeklere dayanan bilim kurgu hikayeleri yazıyoruz. Tehdit raporlarını bilimsel gerçekler olarak kullandık ve bu olası tehditleri göstermenin yolu olarak çizgi romanları geliştirdik. ‘’

Siber araştırma bilimcisi ve Ordu Siber Enstitüsü’nde yardımcı doçent olan Natalie Vanatta, çizgi romanların gelecekteki tehditler hakkında konuşmaları kışkırtmanın yeni bir yolu olarak tasarlandığını söylüyor.
“Bilim kurgu prototipleri (çizgi romanlar) dünyasına adımımız bir deney olarak başlıyor” diyor. “Şimdi, elimde bu romanların gerçekliği varken, sonbahar ders programlarıyla faydalı olup olmayacaklarını görmek için, bu yaz onları West Point’teki kurs eğitmenleriyle sosyalleştirmeyi planlıyorum.”

Vanatta, Silent Ruin çizgi romanının önsözünde ise şunları yazmış ;
“Hikâyemiz yarının distopik vizyonundan uzak durmuyor. Bu karanlık bölgeleri keşfetmek, silahlı kuvvetlerimiz için daha iyi, daha güçlü ve daha güvenli bir gelecek inşa etme konusunda bize ilham veriyor. Amacımız bireysel eylemi teşvik etmek ve yeni keşif ve araştırmaları motive etmektir.”

Hazırlanan Çizgi Romanlar

Bugün , Yarbay Robert Ross liderliğinde, yukarıda adı geçen grupların hazırlamış olduğu 15 adet çizgi roman bulunuyor. Ross’un çizgi romanlarla ilgili uzun önsözünden aşağıya alıntıladığım cümleler konunun özelliklerini açıklamakta ;

‘’ (… ) Dünya nüfusunun daha büyük bir kısmı bu güçlü teknolojileri benimsedikçe, düşmanlarımız da yurt içinde ve yurtdışındaki operasyon bölgemizde bu zayıf noktalardan yararlanmak için hain yöntemler benimsiyor. Büyük demokratik ulusumuzun hasımları artık stratejik öneme sahip askeri operasyonlar sırasında hem yurt içinde hem de yurt dışında söylemi eş
zamanlı olarak şekillendirebiliyor. Ağ bağlantılı teknolojilerin etkileri hiçbir yerde 21. yüzyılda şu ana kadar meydana gelen çatışmalar kadar defalarca kanıtlanmamıştır. Küresel olarak bağlantılı bilgi teknolojileri, stratejik rakiplerimizin silahlı çatışmanın olmadığı alanlarda amaç ve hedeflerine ulaşmalarına olanak sağlamaktadır.
Bu çizgi romanların amacı, ABD liderlerinin, gelecekteki bilgilerde rakipler ve rakipler tarafından teknolojinin her türlü hain kullanımını engellememizi, hafifletmemizi, iyileştirmemizi ve yenmemizi sağlayacak gelecekteki politikalar, süreçler ve sistemler geliştirme konusundaki düşüncelerini etkilemektir.
( … ) Sonuç olarak, Ordu Siber Enstitüsü’nün bilgi savaşı ekibi, Arizona Eyalet Üniversitesi ile işbirliği içinde, çizgi romanda gösterilen bilim kurgu prototiplerini geliştiren stratejik öngörü metodolojilerini uygulamak için bir yıl harcadı. West Point’teki Ordu Siber Enstitüsü’nün misyonu, ABD Ordusu’nun geleceğe yönelik vizyonunu etkilemek ve bu geleceklerle yüzleşecek karaktere sahip askeri liderler yetiştirmektir. ‘’

Yarbay Robert Ross

Baş Araştırma Bilimcisi, Bilgi Harp Ekibi Lideri

ORDU SİBER ENSTÜTÜSÜ

Ayrıca, Ordu Siber Enstitüsü‘nde profesör olan Binbaşı Jessica Dawson, “Siyasi mikro hedefleme ile askeri bilgi operasyonları arasındaki temel fark, hedeflemeyi kimin yaptığı ve hedefin kim olduğudur” diyor. Dawson, Ordu Siber Enstitüsü ve Arizona Eyalet Üniversitesi’nin işbirliğiyle, ordunun gelecekte karşılaşabileceği bazı tehditleri ele alan çizgi roman oluşturmada ( 2020 ) yardımcı olmuştur.
Şimdi , ekip tarafından hazırlanan 14 adet çizgi romanlara kısa kısa bakalım.

Çizgi romanlar, Amerikan Ordusunun Arizona Eyalet Üniversitesi Tehdit Yayınları Laboratuvarı ile bir araya gelerek oluşmuş. Her bir çizgi roman ; kapak görüntüsü, iç sayfalardan seçilmiş bir kare örneği, kitabı hazırlayan çeşitli görevdeki kişilerin isim ve soyadları listesi olarak, özet görüntüler şeklinde yer alıyor.
Burada seçilmiş sayfa görüntülerini görüp, çizgi romanların tamamını indirmek isteyenler, bu bölümün sonundaki linkten yararlanılabilirler.

Çizgi romanların linki:

https://cyber.army.mil/Research/Archive/Future-Conflict-Graphic-Novels/

Amerikan Ordusu’nun Hazırladığı Bu Çizgi Romanlara Rusya’nın Tepkisi

Amerikan Ordusu’nun bu çizgi roman yayınları sonrasında , Rusya’nın görüşü Sputnikipogrom sitesinde yayınlanmış. Sitede yapılan resmi görüş şu şekilde;

‘’ West Point Akademisi Siber Enstitüsü (Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ana askeri eğitim kurumu), yakın gelecekte , robotların, uçan dronların, yapay zekanın vb. kullanımıyla ilgili sorunlar ve riskler hakkında çizgi romanlar yayınladı . Çizgi romanlar ABD Ordusu’nun genç askerleri ve subaylarına yönelik ve geleceğin savaşları ile bu savaşlara hazırlık için, onların bugün neler yapılabilecekleri hakkında düşündürmek için tasarlanmıştır. Çizgi romanlardan biri Rusya ile savaşa adanmıştır. (…)Rus yer robotları (gerçek hayattaki Vulcan-9’a çok benzer), kör Amerikan savaş oluşumlarını yarıp geçiyor ve Amerikan tanklarına tanksavar füzeleriyle saldırıyor. Rus otonom tankları bozgunu tamamlıyor ve karelerden biri de piyadelerimizin savaş dış iskeletleriyle ilerlediğini gösteriyor.
Bununla birlikte, ilham veren, ezici teknolojik üstünlüğün yardımıyla bu durum, görkemli bir zafer değil – Amerikalılar, kendi yenilgilerinin dehşetini anlatarak, acemilere zihinsel aktiviteyi teşvik ediyor; düşmanlarının tasvir ettiği zafere sevinmek tuhaf. İlham veren tamamen farklı bir şeydir, dikkatli okuyucular bunu zaten tahmin etmiştir.
Gelecekteki muhtemel çatışmaları modelleyen ABD askeri eğitim kurumunun yayınında HİÇBİR UKRAYNA GÖRÜNTÜSÜ YOK. Evet, “Ukrayna” kelimesi ilk ve son kez ilk karede görünüyor, Ve bir güzel şey daha: Rusya Siber Komutanlığında saldırı emrini veren başkan hiç de Putin’e benzemiyor !! ’’

Bu arada, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Birliği (AUSA), Onur Madalyası alıcılarının hikayelerini göstermek için de dijital çizgi romanlar oluşturdu. 
Aşağıdaki örnek çizgi romanda Gary Gordon ve Randy Shughart’ın savaş anına ait gerçek hayat hikayeleri anlatılıyor. Somali’nin Mogadişu kentinde Görev Gücü Korucusu ile birlikte özel harekât keskin nişancı ekibinin parçası olan ikili, “Kara Şahin Düştü” olarak ünlenen saldırı sırasında, pilotları ve mürettebatı korumak için helikopterin kaza alanına yerleştirilmeye gönüllü oldular. Hayatta kalma şanslarının zayıf olduğunu bilerek çatışmaya atladılar. Gordon ve Shughart sonuçta başkalarını kurtarmak için hayatlarını vermiş oldular.

Çizgi romanların linki:

https://www.ausa.org/medal-honor-graphic-novels

Konumuz gereği örnekler, ağırlıklı olarak Amerikan Ordusu ile ilgili. Ama, konunun sonunda Rus ve Japon ordularına ait, hazırlanan çizgi roman örneklerine bakalım.

RUSYA ÖRNEĞİ: Ruslan Boisov, Rusya’nın savaş kahramanlarını tanıtmak için Rus ordusu hakkında bir dizi çizgi roman yaratıyor.

Çizgi roman sanatçısı Boisov’un açıklaması şöyle ;

‘’ Çizgi romanımızın bu kısmı sonsuza kadar geliştirilebilir! Bir salgın olacak, bir istila olacak, bizim müdahale harekâtımız olacak, dünyanın diğer ülkelerinin kurtuluşu olacak, farklı devletlerde anayasal düzenin kurulması olacak. Rusya elbette tüm bunlarda öncü rol oynayacak. ‘’

JAPONYA ÖRNEĞİ: ” Savunma Bakanlığı Rehberi” mangası , özellikle genç nesiller arasında insanların anlayışını derinleştirmek amacıyla hazırlanan, Japonya’nın savunma politikasını tanıtan bir çizgi roman olarak görülüyor.
Anlaşılan farklı ülkelerin, üstelik ordu kurumları tarafından askeri amaçlarla hazırlanan çizgi romanları, yeni örneklerle görmeye devam edeceğiz.

EK :
Aşağıda; “M-16A1 Tüfeği: Operasyon ve Önleyici Bakım” veya diğer adıyla “Ordu Bakanlığı Broşürü 750-30 ” olarak bilinen, saha kılavuzu görülmektedir.
Tasarlayan , o zamanlar araç kılavuzları tasarlayan ordu çizgi roman sanatçısı , ünlü sanatçı Will Eisner’dir. Temizleme ve yağlama gibi faaliyetler , eğlenceli bir saha kılavuzu olarak görülmektedir.